De logistieke sector is goed op weg door gebruik te maken van data uit boordcomputers, temperatuurmetingen, financiële systemen en personeels- en klantbestanden. Om de strategie voor de toekomst te bepalen, zouden bedrijven niet alleen naar de huidige operationele prestaties van zichzelf moeten kijken. Het juist belangrijk om ook de prestaties van de concurrentie en de industrie in zijn geheel te analyseren en de eigen prestaties hiermee te vergelijken. Wanneer data van meerdere jaren wordt meegenomen, kunnen trends en ontwikkelingen in de industrie worden gesignaleerd en kan een bedrijf zijn strategie hierop afstemmen. 

Veel bedrijven gebruiken hiervoor enkel interne data en vergeten de vele data die extern beschikbaar is. In dit artikel laten wij zien, door middel van een analyse van de financiële resultaten van bedrijven actief in het geconditioneerd transport in Nederland, welke inzichten uit externe data kunnen worden gehaald.     

Marges geconditioneerd transport

In de periode 2016-2019 is er een sterke groei te zien bij de bedrijven in het geconditioneerd transport, waarbij een deel wordt gedreven door overnames. Zo was er de fusie tussen Visbeen en Post Kogeko en recenter het samengaan van Peter Appel en Simon Loos. De groeitrend zet in 2020 niet door. De bedrijven zijn zelfs licht gekrompen als gevolg van wegvallen van het foodservicesegment door Covid-19.

geconditioneerd transport groei en winst
Figuur 1: Groei en winstgevendheid van de markt voor geconditioneerd transport.

Kijkend naar de winstmarges staan deze met name voor corona onder druk. In de periode van 2016-2020 was de gemiddelde operationele winstgevendheid (% ebit) slechts 3,4 procent. Voor een kapitaalintensieve sector is dit zeer krap en dit wordt benadrukt door het gemiddeld rendement op het kapitaal van 4 procent (% return on assets). In het algemeen wordt een gemiddeld rendement van 5 procent als gezond gezien. In de toekomst is er door de stijgende rente mogelijk een nog hoger rendement nodig om te kunnen blijven investeren. 

Voor de toekomst van de sector betekent dit dat óf de winstmarges structureel omhoog moeten óf de kapitaalintensiviteit van de sector omlaag. Gegeven de gevraagde investeringen vanuit klanten in bijvoorbeeld duurzaamheid en full service, is het zaak dat bedrijven vooral hun winstmarge verbeteren. Dit is nu een extra uitdaging geworden door personeelstekorten en een stijging van de brandstofprijzen.

Specialisatie en toegevoegde waarde

Kijkend naar individuele bedrijven verschillen de marges flink, waarbij het gemiddelde sterk wordt opgedreven door drie topperformers. Dit zijn de bedrijven Müller Fresh Food Logistics, Wolter Koops en HSF Logistics. Zij realiseren alle drie in recente jaren % ebit van circa 10 procent (Müller door een sterke verbetering, andere bedrijven stabiel rond de 10 procent), terwijl de andere bedrijven in de markt op gemiddeld 3,4 procent zitten. 

omzet en winst in geconditioneerd transport
Figuur 2: Overzicht van de omzetgroei en winstgevendheid van de spelers en de industrie.

In 2016 presteerde Müller Fresh Food Logistics nog onder het marktgemiddelde, maar na jaren van opeenvolgende margeverbetering steeg de % ebit naar 9,1 procent in 2020. Deze groei van de winstgevendheid wordt voornamelijk gedreven door efficiëntieslagen. De overname van Prins lijkt daarbij een gouden zet. Mede als gevolg van deze overname heeft Müller relatief minder transport uitbesteed. Deze kosten betroffen in 2020 slechts 7,5 procent van de omzet (2016: 15 procent), terwijl dit in de markt aanzienlijk hoger is. Hiernaast heeft Müller zich steeds beter weten te positioneren als logistieke partner, getuige de sterke stijging van de omzet uit op- en overslag. Deze omzet steeg van € 7,6 miljoen in 2016 (11,5 procent van de omzet) naar € 17,2 miljoen in 2020 (19,4 procent van de omzet). Zo weet Müller, door zich te focussen op het zelf uitvoeren van twee kernactiviteiten, zijn marge sterk te verhogen.

Specialisatie loont

Waar Müller zijn marge in de periode sterk weet te verbeteren, presteren de andere twee bedrijven – HSF Logistics (in 2021 overgenomen door DFDS) en Wolter Koops – de hele periode bovengemiddeld. Wat opvalt is dat beide bedrijven bijna volledig gefocust zijn op geconditioneerde vrachten, waar veel andere bedrijven met lagere marges vaak uit een brede set van (transport)activiteiten omzet realiseren. Zo realiseert HSF Logistics 88 procent van zijn omzet uit koel- en vriesvrachten en Wolter Koops zelfs 94 procent. In andere woorden: specialiseren op een activiteit die waarde toevoegt, heeft positieve effecten op de hoogte van de winstmarges. 

Internationaal transport meest winstgevend

Ten slotte zit er een groot verschil tussen de winstgevendheid van verschillende bedrijven en hun afzetgebied. De data laten zien dat internationaal transport winstgevender is dan lokaal transport. De bovengenoemde partijen realiseren een flink deel van hun omzet in het buitenland (in 2020 was de verdeling HSF Logistics 48 procent, Wolter Koops 35 procent en Müller 25 procent). Aangezien er binnen gekoeld transport met beperkt houdbare producten wordt gewerkt, voegt een bedrijf op een lange(re) afstand meer waarde toe dan bij een korte rit van een distributiecentrum naar een locatie binnen Nederland. 

Er zijn veel factoren die invloed hebben op het succesvol zijn van een transportbedrijf. Maar als we kijken naar de topperformers dan zien we het volgende:

  • Ze hebben een sterke focus op één of twee (aanpalende) activiteiten;
  • Ze weten toegevoegde waarde te creëren, door exclusievere services aan te bieden.
Het belang van benchmarking

Bovenstaande voorbeelden laten zien hoe belangrijk het is om de prestaties van sectorgenoten te analyseren en te begrijpen. Bedrijven kunnen dit ook voor hun eigen markt doen, of zij nu actief zijn in bulktransport, containertransport, warehousing, of een andere tak van de logistieke sector. Benchmarking helpt daarbij, omdat het drie essentiële vragen beantwoordt:

  • Hoe doet mijn industrie het?
  • Hoe doe ik het in vergelijking met mijn concurrenten? 
  • Wie zijn de winnaars en wie zijn de verliezers in mijn markt? En wat kan ik daaruit afleiden?

Benchmarking geeft een ondernemer een objectief referentiekader voor zijn doelen, zodat hij competitief kan blijven – zeker in de logistieke markt die gekenmerkt wordt door hoge competitiviteit. Meer weten over benchmarking? Lees dan hier de Whitepaper Benchmarking van A-Insights.

Jeroen Lustig is cofounder van A-Insights.