Agrifoodlogistiek moet duurzamer, slimmer en… langzamer

Alle initiatieven om tot een BeNeLiga in het betaalde voetbal te komen, mislukten tot nu toe jammerlijk. Dat ontmoedigt Dirk Desoete niet om tijdens het Agri en Food Logistiek Congres een voorzet te geven voor meer samenwerking – bijvoorbeeld bij het bundelen van goederen – tussen Belgische en Nederlandse wegvervoerders in de agrofoodsector. Met de BeNeLiga voor de Logistiek bedacht hij ook al een naam voor dit eventuele toekomstige samenwerkingsverband. 

Personeel agrifoodlogistiek

Het bedrijf waarvoor Desoete werkt, Nortraffic, is een onderdeel van de Belgische Northfreeze Group en gespecialiseerd in fijnmazige distributie van levensmiddelen in de Benelux en Noord-Frankrijk. Zo bevoorraadt de transporteur onder andere supermarkten van Aldi en Lidl. De wens om meer samen te werken, komt bij Norttraffic vooral voort uit het chauffeurstekort en de doorstromingsproblemen bij met name Brussel en Antwerpen. “Voorheen hield ik mij hoofdzakelijk met de logistiek bezig, nu ben ik grotendeels een peoplemanager. Voldoende personeel is momenteel onze grootste kopzorg”, benadrukt Desoete tijdens zijn spreektijd. Een punt dat regelmatig terugkomt tijdens het op 21 april in het Bredase evenementencomplex Breepark gehouden congres. 

Voor de organisatie van het eerste Agri en Food Logistiek Congres zijn Nieuwsblad Transport en TKI Dinalog verantwoordelijk. Journalist Rieneke Kok van NT-uitgever ProMedia verzorgt de presentatie en interviewt de sprekers. Na afloop complimenteert Desoete haar met het event. “Heel goed om ideeën uit te wisselen en te zoeken naar samenwerking”, zegt hij. “In België hebben we zoiets helaas niet.” Daarna uit hij zijn teleurstelling over het gebrek aan samenwerking tussen de transporteurs van levensmiddelen in zijn land. “Als je dan ziet hoe dat hier soms gaat. Hoe soepel bijvoorbeeld de fusie tussen Peter Appel en Simon Loos is verlopen.”

Ondanks de complimenten uit Vlaanderen valt er ook in Nederland nog genoeg te verbeteren aan de agrifoodlogistiek. Het centrale thema van het congres – hoe verhouden vaker, verser en vlugger zich met de wens en noodzaak om te verduurzamen – is niet voor niets een probleemstelling. 

Eten en ketens 

Het congres begint met een uiteenzetting van Sander de Leeuw, die professor in supplychainmanagement is bij Wageningen University & Research. Als deskundige voorziet hij de middag van duiding en spreekt hij ook slotwoord uit. In zijn ‘openingscollege’ geeft De Leeuw aan welke uitdagingen er voor de agrifoodlogistiek liggen. Dat zijn er nogal wat. Van hoge brandstofprijzen en verstoorde logistieke ketens door de Oekraïne-oorlog tot aan chauffeurstekorten en een gebrek aan capaciteit op het elektriciteitsnet. Ook het veranderende eetgedrag van de consument, zoals minder vlees en meer plantaardig, heeft grote invloed op de logistiek en stelt de bedrijfstak voor nieuwe uitdagingen. “Anders eten betekent ook andere ketens”, aldus De Leeuw. “Maar dat anders blijkt niet altijd ook duurzamer te zijn.” Aan de hand van Nutella toont hij tevens hoe complex en lang, en daardoor kwetsbaar, supplychains voor bepaalde voedingsmiddelen tegenwoordig zijn, met ingrediënten die werkelijk overal in de wereld vandaan komen. 

‘Om in de komende tien jaar echt te kunnen verduurzamen, moet de haast uit de keten’

Paul Bleumink, managing partner bij Buck Consultants

De Leeuw is de eerste in een lange rij sprekers. In krap twee uur en drie kwartier spreken negen personen de ongeveer driekwart gevulde zaal toe. Voor een belangrijk deel is dat toe te schrijven aan het grote aantal partners (elf) dat aan het Agri en Food Logistiek Congres verbonden is. Veel van de mensen die een praatje houden, zijn verbonden aan een van de congrespartners. Lang niet alle presentaties sluiten goed bij het thema aan en hebben vaak meer weg van bedrijfspresentaties. Dat is vooral bij FrieslandCampina, Fresh Park Venlo en de Rotterdam Food Hub van Havenbedrijf Rotterdam het geval. Dat zorgt ervoor dat de toehoorders lang niet heel de middag naar het puntje van hun stoel worden gepraat. 

Frau Antje-Express 

Iemand die daar wel in slaagt, is Paul Bleumink. Hij is managing partner bij Buck Consultants, een adviesbureau op het gebied van onder meer supplychainmanagement en goederenvoer. Samen met voorzitter Adri Bom van Greenports Nederland houdt hij een bevlogen pleidooi voor de komst van een Meerjarig Investeringsplan Duurzame Verslogistiek. “Om in de komende tien jaar echt te kunnen verduurzamen, moet de haast uit de keten. Minder over de weg en meer over het spoor en binnenwater. Daardoor moet er een einde komen aan de eis dat versproducten, vanaf het moment dat ze beschikbaar zijn, binnen 24 uur geleverd moeten worden.” 

Met het investeringsplan dat hij en Bom voor ogen hebben, moet vooral geld gestoken worden in spoorvervoer en reeferhubs in het achterland. Het bedrijfsleven, de Nederlandse overheid en Europa zouden gezamenlijk voor de financieren dienen te zorgen. Bleumink hoopt dat over twee jaar een ‘Frau Antje-Express’, zoals hij die noemt, vanuit Nederland naar Berlijn en München rijdt met versproducten. “Als die rijdt is mijn levenswerk voltooid en kan ik met gerust hart met pensioen.” 

Zwarte Kip: ‘Lekker langzaam’ 

Van vaker, verser en vlugger moet de agrifoodlogistiek volgens Bleumink naar langzamer, duurzamer en slimmer. In zijn samenvatting van het congres sluit Sander de Leeuw zich daarbij aan door te stellen dat “langzamer transport gaat helpen bij het maken van de verduurzamingsslag”. Dat vraagt om een flinke omslag de komende tijd, bij onder andere de supermarkten, in een sector waarin sneller tot nu toe de trend was. Het doet, om in de levensmiddelen te blijven, denken aan een oude tv-reclame van Zwarte Kip-advocaat waarvan de pay-off ‘Lekker langzaam’ was. Daar werd traagheid gekoppeld aan iets positiefs: dikke kwaliteit. Bij het vertragen van de verslogistiek is het verduurzaming die het voor betrokkenen ‘lekker’ moet maken.