Geen schoon transport zonder eenduidige taal en schone data

Om de smerigste was maar direct buiten te hangen: het transport verduurzamen lukt ook ons nauwelijks. Onze vloot van rond de tweehonderd dieseltrucks vervangen door zero-emissietrucks? Dat is op de korte termijn geen optie. Enerzijds omdat ze flink aan de prijs zijn: twee- (elektrisch) tot viermaal (waterstof) hoger dan die van Euro 6-dieseltrucks. Anderzijds zijn zero-emissietrucks nog niet in grote aantallen leverbaar. 

Dan maar niksdoen? Nee, niksdoen is geen optie. Sterker nog, dat zou een zwaktebod zijn. Want met de vele inefficiënties in het transport kunnen we ook vandaag de dag al flinke slagen maken. Onnodige tijdsleveringen, FTL-bestellingen die in werkelijkheid uit één pallet bestaan en andere onhebbelijkheden zorgen voor zinloos vervuilend vervoer van lucht. Deze inefficiënties kennen percentages die in de sector zo gangbaar zijn dat men het als een voldongen feit lijkt te zien. Vertel ik iemand uit een andere tak van sport hierover, dan zijn ongeloof en verontwaardiging het antwoord. Terecht, want hoe bestaat het dat er zo verschrikkelijk veel inefficiëntie zit in een keten met zulke kleine marges? Ik zie producenten waarbij het in de business om dubbeltjes draait; zij onderhandelen tot de laatste cent over de transportprijs. Maar luisteren naar veranderingen waarmee werkelijk kosten én CO₂-uitstoot gereduceerd kunnen worden? Zeldzaam. 

Een belangrijke reden is het systeem. De logistieke keten kent vaak vele betrokkenen, belangen en stappen in het proces naar de werkelijke transportoperatie toe. Zoveel dat we ons al snel in een kafkaiaanse toestand bevinden; individueel willen de betrokken partijen wel efficiënter en duurzamer, maar tezamen is het zo stroperig en ingewikkeld dat maar weinigen eraan beginnen. Met een steeds verdere digitalisering kwam de belofte dat data deze impasse konden doorbreken. Immers: meten is weten. Met door cijfers onderbouwde efficiëntieslagen kan het transport snel verduurzamen. Want cijfers liegen niet, toch?

Zoals zo vaak is de praktijk weerbarstig: met vele verschillende meeteenheden, foutieve data-invoer, ontbrekende gegevens en andere vormen van vervuiling is het moeilijk om een juist en overtuigend verhaal te vertellen. Bovendien blijft het delen van data een struikelpunt. Dat komt vaak voort uit een overvloed aan aanwezige data waardoor men door de bomen het bos niet meer ziet. Het gevolg is dat men dan maar liever niets deelt. 

Lees ook: ‘Data van wegwerkzaamheden moeten voor elke transporteur beschikbaar zijn’ 

Het gebrek aan eenduidige en schone data is een frustratie die mij al langer bezighoudt. Neem de velden met levertijden die standaard ingesteld staan op 08:00. Wanneer je in gesprek gaat met de klant of loslocatie blijkt dikwijls dat het zo precies niet komt en dat een dag later leveren ook kan. Die speling betekent dat de planning veel flexibeler kan en dat er dus ruimte ontstaat voor multidropshipments of een structurele retourlading van een nabijgelegen andere klant. Daarom wil ik pleiten voor eenduidige transportlingo en schone data. Als we dit niet hebben, dan kan een truck wel water uitstoten maar of we dan echt van schoon transport kunnen spreken?

Henk van der Wal is eigenaar en ceo van Van der Wal en SmartWay Logistics.