Wegtransport moet duurzamer en de sector staat voor een transitie naar emissievrij transport. Tijdens de onlangs gehouden kennissessie Gro€n Op Weg deelden Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA), Bart Banning, sectorbanker transport en logistiek bij ABN Amro, en Arno Hendrikse, salesmanager bij Troostwijk Auctions, hun ervaring en visie over de transitie naar zero-emissievervoer. Deze kennissessie werd georganiseerd door Troostwijk Auctions samen met de HvA en ABN Amro.

Onzekerheid over emissievrij

De onlinebijeenkomst start met een poll onder de bezoekers met de vraag wanneer zij verwachten dat hun wagenpark zero-emissie is. Op die vraag antwoordt 11 procent in 2025, 41 procent in 2035 en 23 procent geeft aan er nog niet over te hebben nagedacht. Voor Hendrikse is dat laatste geen verrassing. “Het geeft aan hoeveel onzekerheid er nog is onder ondernemers als het gaat over de aanschaf van emissievrije voertuigen. Er is duidelijk nog veel behoefte aan informatie.” 

Lees ook: Emissievrij wagenpark op 1 januari 2025 is niet haalbaar, denkt 70 procent van de bedrijven

Ploos van Amstel zegt dat de HvA veel onderzoek doet naar zero-emissie, omdat de overheid vanaf 2030 gaat afdwingen schoon de stad in te gaan. “We moeten als sector de komende jaren 60 procent minder CO2-uitstoot realiseren. Dat is een uitdaging. Maar de sector moet zich ook een beetje schamen. We zijn de enige sector waar de CO2-uitstoot de afgelopen twintig jaar is verdubbeld. Daarmee liggen we achter op de productiesector en de landbouw. En dat komt ook omdat er nog weinig bekend is. De eerste vraag is namelijk: wat is het juiste voertuig? Er rijden op dit moment tweehonderd elektrische vrachtwagens in Nederland. Op een totaal van 140.000 is dat niets. Klaarblijkelijk wacht iedereen af. Met bestelauto’s zitten we nog niet op 1 procent. Bedrijven twijfelen. Het is ook best lastig, want wordt de techniek een vrachtwagen met batterijen, wordt het waterstof of – en dat is helemaal niet denkbeeldig – gaan we rijden zoals een trolleybus met bovenleiding? Er worden nu studies gedaan in Duitsland en Nederland die laten zien dat dat best kansrijk is. Ik weet niet wat het wordt. Maar als ondernemer moet je wel nadenken over het juiste voertuig.”

Verschillende prijzen voor elektriciteit

En daar blijft het volgens Ploos van Amstel niet bij. “Kies je voor een heel ander voertuig, dan vraagt dat ook een andere chauffeur. Een slechte chauffeur in een dieseltruck gebruikt misschien 10 procent meer diesel. Een slechte chauffeur in een elektrisch voertuig verbruikt drie keer zoveel. Verder moet je rekening houden met de actieradius en daarop mogelijk je logistieke concept, vestigingsplaats en planning aanpassen. Ten slotte is er de financiële kant, de TCO oftewel total cost of ownership. Elektriciteit is immers niet gratis. Doe je het slim, dan kost het je bijna niks. Pak je het niet slim aan, dan ben je 70 cent per kilowatt kwijt en dat is drie keer de prijs van diesel. Dat heeft ook impact op je mogelijkheid tot concurreren. Nu ga je naar de pomp en betaal je hetzelfde als je concurrent. Voor elektrisch geldt dat dus niet.” 

‘In 2040 zal circa 40 procent elektrisch rijden, 60 procent niet. Dat hoeft ook niet, want met die 40 procent gaan we de opgelegde 60 procent CO2-reductie halen’

Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam

Dan is er naar zeggen van Ploos van Amstel ook de vraag wanneer de emissievrije voertuigen komen. “Het gaat daarbij niet alleen om de beschikbaarheid, maar ook om subsidies, TCO en wat klanten willen. TNO voorspelt dat in 2030 ruim 40 procent elektrisch gekocht wordt. Dat moet ook met de zero-emissiezones in 2030. In 2040 zal circa 40 procent elektrisch rijden, 60 procent niet. Dat hoeft ook niet, want met die 40 procent gaan we de opgelegde 60 procent CO2-reductie halen. Omdat onzeker is, waar het naartoe gaat, zullen er vanaf 2030 veel meer tweedehandsdiesels op de markt komen. Dit jaar waren het er 18.000. Vanaf 2030 zijn dat er naar verwachting 30.000 per jaar. Het is belangrijk dat fleetmanagers op al deze ontwikkelingen slim kunnen reageren.”

Gebrek aan laadinfrastructuur

Sectorbanker Banning benadrukt het belang voor fleetmanagers om een visie te ontwikkelen over de impact van de energietransitie op hun bedrijf. “Ga je die visie ontwikkelen, dan moet je kijken naar: waar ben ik actief, wat zijn de technische ontwikkelingen, in welke marktsegmenten zitten ik en mijn klanten en hoe staat het met de laadinfrastructuur van de nieuwe ladingdragers?” 

Over dat laatste kraakt Banning een kritische noot. “Als je de landelijke plankaart bekijkt die vorig jaar is uitgekomen, dan vraag je je af: onder welke steen we hebben gelegen? Er is geen infrastructuur voor laadstations. We zijn wel een inhaalslag aan het maken, maar dat zal niet gemakkelijk zijn.”

‘Maak gebruik van subsidiemogelijkheden’

Hoe kijkt ABN Amro naar bedrijven die willen gaan voor de transitie naar emissievrij transport? “We kijken voor de financiering vaak naar de businesscase. Is die niet oké, dan wordt financieren lastig. We kijken onder andere naar de contracten tussen de vervoerder en verlader(s) en hoe zij de elektrificatie willen aanpakken.” Ook moeten vervoerders volgens Banning toe naar hogere transportprijzen, want voor een dubbeltje kun je niet op de eerste rij zitten met emissievrij transport. “Ook kijken we naar de looptijd van contracten, want de TCO van elektrisch kan misschien wel eens heel interessant zijn ten opzichte van de TCO van bestaande dieselvoertuigen. Ook in de leasefinancieringen zullen we andere afwijkende voorwaarden moeten gaan stellen, zoals andere looptijden. Verder moet de nieuwe groenregeling die dit jaar gaat uitkomen goed worden ingezet. Ook moeten ondernemers goed gebruik gaan maken van subsidiemogelijkheden die er zijn of nog gaan komen.”

‘De sector kan de transitie naar emissievrij transport niet alleen aan. De hele keten moet verduurzamen’

Bart Banning, sectorbanker transport en logistiek bij ABN AMRO

Voor Banning is duidelijk dat het belang van strategisch fleetmanagement groot is en dit een centrale plek moet hebben in het logistieke bedrijf. “Ten eerste vanwege de toenemende wet- en regelgeving, waarbij er steeds meer moet worden gerapporteerd. Ten tweede bepalen de marktambities de snelheden van de invoering van zero-emissievoertuigen. Daar moet je als bedrijf gaan differentiëren naar markten waar het snel gaat gebeuren en kan, en markten waar het niet snel kan gebeuren en ook nog niet hoeft. Ten derde omdat je vanuit je fleetmanagerspositie een strategisch plan moet gaan ontwikkelen om te kijken hoe je richting 2030 met je totale vloot en vervangingsinvesteringen omgaat.” 

Uitwisselen kennis en ervaring

Banning sluit zijn betoog af met een boodschap: “De sector kan de transitie naar emissievrij transport niet alleen aan. De hele keten moet verduurzamen. Het uitwisselen van kennis en ervaringen is daarbij belangrijk, evenals kijken naar wanneer je de volgende stap moet gaan zetten. Voor de een is dat vandaag, voor de ander morgen en voor weer een ander overmorgen. Maar wees zeker niet te laat.”

Lees ook:
‘Elektrisch transport zonder rode cijfers is mogelijk’
De Rooy Transport bewijst dat een businesscase met elektrisch transport ook positief kan uitvallen. Het vergt alleen een totaal andere denkwijze.