‘Vaccin tegen coronavirus vraagt enorme logistieke operatie’

Zo zorgt de eerste stap van het transportproces, de verpakking, al voor mogelijke problemen. Dit vaccin moet op een temperatuur worden gehouden van min 70 ºC tot het moment dat het wordt toegediend. Om het middel tijdens transport op die temperatuur te houden is droogijs nodig, gekoelde koolstofdioxide in vaste vorm. Maar door de enorme schaal van de operatie wordt gevreesd voor tekorten van het benodigde droogijs, de koolstofdioxide en het speciale glas waarin het vaccin wordt vervoerd.

Transportcapaciteit voor vaccin

Daarnaast is er een enorme transportcapaciteit nodig om het vaccin te vervoeren. Luchtvaartorganisatie Iata berekende eerder dat om 7,8 miljard doses te vervoeren 8.000 Boeing 747-vliegtuigen nodig zijn. Het vaccin van Pfizer moet in tweeën worden toegediend, wat betekent dat minstens 16.000 van deze Boeings gevuld moeten worden om de gehele wereldbevolking te vaccineren. 

Eerder werd al duidelijk dat de transportcapaciteit van de sector juist is gedaald door de afname van passagiersvluchten. Vracht die eerder in het ruim van een passagiersvliegtuig ging, wordt nu hoofdzakelijk per vrachtvliegtuig vervoerd. Dat weliswaar sommige passagiersvliegtuigen deels zijn omgebouwd om in vracht in de passagiersruimte vervoeren, betekent niet automatisch dat deze geschikt zijn voor het transport van dit vaccin. Bovendien zorgt het aanwezige droogijs aan boord van een vliegtuig voor risico’s. Wanneer droogijs smelt, komt de koolstofdioxide vrij en dit kan gevaarlijk zijn in afgesloten ruimtes. Afhankelijk van het model en de maatschappij mogen er daarom maar beperkte hoeveelheden droogijs aan boord.

Voorbereiding

De transportindustrie bereidt zich inmiddels voor op de wereldwijde vaccinatieprogramma’s, maar veel is nog onbekend. Uit een enquête van Pharma.Aero, een samenwerkingsverband van onder meer Brussels Airport en Miami Airport voor logistieke dienstverleners in de farmaceutische sector, bleek dat maar iets meer dan een kwart van de aangesloten leden voorbereid zegt te zijn op de komst van een vaccin.

Schiphol

De genoemde obstakels maken het essentieel dat alle partijen in de logistieke keten de komende maanden zoveel mogelijk inzetten op afstemming en samenwerking om vaccins zo goed en zo snel mogelijk op de plek te krijgen waar het nodig is. Nederland is door de positie van Schiphol goed gepositioneerd om in te spelen op deze ontwikkelingen. De luchthaven en de partijen die daar actief zijn, hebben bijvoorbeeld eerder al certificeringen behaald voor het vervoer van farmaceutische vracht. Ook worden sommige potentiële obstakels gelukkig al minder nijpend wanneer vaccins met andere kenmerken op de markt komen. Zo is het vaccin van Moderna voor dertig dagen te bewaren op een temperatuur van 2 tot 8 ºC.