‘Duurzame inzetbaarheid voor ondernemers is ongelooflijk belangrijk’

Want, vervolgt Josette Dijkhuizen: “Ondernemers vormen de motor van onze economie en zorgen voor werkgelegenheid en innovatie. Ik ben al twintig jaar bezig om dit thema op de kaart te krijgen en ben daarom zo blij met deze leerstoel.”

Factoren duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid voor ondernemers gaat volgens Dijkhuizen – zelf actief als ondernemerschapsadviseur – over de mogelijkheden en voorwaarden waaronder zij tot het einde van hun werkzame leven kunnen blijven werken. “Dat heeft met allerlei factoren te maken, zoals cognitieve, mentaal-sociale en fysieke factoren. Iedere ondernemer is bovendien anders”, aldus Dijkhuizen, die door haar coachnetwerk andere ondernemers begeleidt bij hun zakelijke en persoonlijke ontwikkeling. Een andere focus in haar activiteiten is intern ondernemerschap en wendbaarheid bij organisaties. In dit kader heeft zij onder meer projecten gedaan in de logistieke sector. Daarnaast richt zij zich op de begeleiding van vrouwelijke ondernemers en vluchtelingen tot ver over onze landsgrenzen heen.

“In tegenstelling tot werknemers die in een functioneringsgesprek hun duurzame inzetbaarheid kunnen bespreken en eventueel iets anders kunnen gaan doen en bijvoorbeeld een opleiding krijgen aangeboden, moeten ondernemers zelf zorgen voor hun duurzame inzetbaarheid”, constateert Dijkhuizen. “Zij moeten zelf zorgen dat zij zich een leven lang blijven ontwikkelen. Dingen worden niet voor hen geregeld. Er is niemand die vraagt hoe het met ze gaat. Opleidingen moeten zij zelf betalen en organiseren. En daarbij hebben zij ook nog een bedrijf te runnen voor eigen rekening en risico en waar zij en hun medewerkers van afhankelijk zijn. Dat bedrijf moet meeontwikkelen en die ontwikkeling moet synchroon lopen met de ontwikkeling van de ondernemer. Het bedrijf kan zich niet verder ontwikkelen als de ondernemer dat niet kan. In iedere fase van ontwikkeling van zijn of haar bedrijf zal een ondernemer moeten meebewegen en eventueel nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen. Dat maakt duurzame inzetbaarheid een ongelooflijk belangrijk onderwerp voor ondernemers, maar ook lastig. Met andere woorden: duurzame inzetbaarheid voor ondernemers is een tough job!”

Oorzaken van uitval ondernemers

Dijkhuizen erkent dat er ondernemers zijn die een soort natuurtalent voor ondernemen hebben. “Zij bezitten kwaliteiten die daarvoor belangrijk zijn. Maar dan nog is het ook voor hen van belang om af en toe een onafhankelijke expert of coach van buiten te laten meekijken. Je moet jezelf en je bedrijf tenslotte continu herijken, want de omgeving verandert constant, er doen zich allerlei ontwikkelingen voor – zowel zakelijk als privé – en ook je eigen ambitie kan variëren door je loopbaan heen. Een ondernemerscoach betrekt zowel zakelijk als privé bij ieder vraagstuk. Het bedrijf kan bijvoorbeeld te snel groeien, je kunt ziek worden of een blessure krijgen, maar ook een privégebeurtenis als een scheiding kan zijn weerslag hebben op het bedrijf. En dan kan het gaan om zowel begeleiding ter preventie van uitval, als om coaching van ondernemers die al zijn uitgevallen. Ondernemers gaan heel lang door en zeggen niet snel: het gaat niet, ik stop even. Een van de redenen is dat nog geen 20 procent van de ondernemers een arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft, dus velen hebben dat vangnet niet.” 

Transport en logistiek

Ondernemerschap in de transport en logistiek is heel complex en dynamisch, heeft Dijkhuizen ervaren. “Als ondernemer in de sector moet je continu meebewegen met nieuwe ontwikkelingen en crises. Je moet je medewerkers meekrijgen bij de inzet van nieuwe middelen, efficiënter werken en omgaan met personeelskrapte en de energiecrisis. In de logistiek gaat ook nog eens alles razendsnel. Je moet geoliede bedrijfsprocessen hebben en alles in goede banen leiden. Dit alles vraagt veel van de wendbaarheid en creativiteit van ondernemers. Het advies is om alle potentieel en kennis te benutten. De beste ideeën kunnen wel eens uit het magazijn komen.” 

Als het niet goed gaat met ondernemers, is er een risico op uitval of arbeidsongeschiktheid, wat grote gevolgen heeft voor deze groep en voor de samenleving. Van verzekeraars krijgt Dijkhuizen opdrachten om ondernemers te helpen. “Van verzekeraars heb ik begrepen dat vrouwelijke ondernemers vaker en ook langer uitvallen. Hopelijk gaan de onderzoeken in de komende jaren meer inzicht geven in de oorzaken daarvan en ook van andere groepen die je zou kunnen onderscheiden, want dé ondernemer bestaat niet.”

Leerstoel duurzame inzetbaarheid

De leerstoel over duurzame inzetbaarheid van ondernemers wordt gesponsord door Movir, inkomensverzekeraar voor zelfstandig ondernemers. Dijkhuizen licht toe: “De leerstoel richt zich de komende jaren op wetenschappelijk onderzoek naar de vraag welke kritische gebeurtenissen in het persoonlijke en zakelijke leven van ondernemers invloed hebben op het succes en welzijn van ondernemers en hoe zij daarmee omgaan. En welke interventies – zoals het instellen van een intervisiegroep met ondernemers – zetten zij in en wat is het effect daarvan op succes bij welk type ondernemer? Succes is in mijn ogen niet alleen het maken van winst, maar heeft ook met persoonlijke doelen en ambitie te maken. Om ondernemers bewust te maken waar zij staan met hun duurzame inzetbaarheid, heb ik een scan ontwikkeld die ondernemers inzicht geeft. Awareness is stap één, maar uiteindelijk moet duidelijk worden wat elementen zijn om hen te helpen bij hun duurzame inzetbaarheid en preventief uitval te voorkomen.”