‘Voorbereiding op transitie naar elektrisch goederenvervoer kan niet wachten’

Uit het voor EnPuls en ElaadNL uitgevoerde onderzoek blijkt dat vervoerders nog niet klaar zijn voor de transitie naar elektrisch goederenvervoer. Hoewel Nederland aan de vooravond staat van een grote groei in het elektrisch goederenvervoer, realiseren de meeste transportondernemingen zich niet welke problemen kunnen ontstaan bij de overstap naar elektrische trucks. De onderzoekers doelen hierbij op de forse kosten en de doorlooptijd. 

Actieradius en planning

Daar komt bij dat de actieradius van een elektrische vrachtwagen fors kleiner is dan die van een dieseltruck. Bij transporten over afstanden vanaf 200 kilometer is bijladen van de batterij (op dit moment) noodzakelijk. Laden van een batterij moet vaker en duurt langer dan het vullen van een tank. Dit resulteert in vergelijking met dieselvoertuigen in een complexere ritplanning en een lagere productiviteit. De (momenteel) beperkte laadcapaciteit voor elektrische vrachtwagens maakt de ritplanning nog gecompliceerder. Voor de optimale inzet van deze voertuigen moet er nu ook een keuze gemaakt worden ten aanzien van de locaties om op te laden en het tijdstip van het opladen van de batterij gedurende de dag. De ondernemer heeft tijd en ervaring nodig om bij het noodzakelijke flexibele laden voor elektrische vrachtwagens de juiste keuzes te maken.

Elektrisch goederenvervoer: genoeg capaciteit?

Uit het onderzoek blijkt dat momenteel er nog weinig vaart zit in het verzwaren van het elektriciteitsnet. Dat is volgens de onderzoekers deels te wijten aan de onzekerheid bij netbeheerders: met welke capaciteitsbehoefte moeten zij rekening houden en wanneer komt die vraag op gang? De onzekerheid wordt gevoed door het gedrag van ondernemers en overheden in de transitie.

Tegelijkertijd zijn vervoerders ook onzeker: zij vragen zich onder meer af of ze over drie jaar wel over voldoende netcapaciteit kunnen beschikken, hoe het zit met subsidies en of ze wel elektrische trucks geleverd kunnen krijgen. Bovendien concluderen de onderzoekers dat bij de grote groep ‘volgers’ het nadenken over de energietransitie pas net op gang komt. De eventuele problemen die kunnen ontstaan bij het verkrijgen van voldoende elektriciteit staan bij hen nog niet helder op het netvlies.

Zero-emissiezones

Doordat vervoerders de vraag naar capaciteit – en belangrijker: locatie – niet stellen, levert dit voor de netbeheerders onvoldoende zekerheid op om investeringen met maatschappelijk geld te verantwoorden. Zij wachten daarom met netuitbreidingen. Door deze impasse komen de benodigde netverzwaringen niet (voldoende) op gang. En daardoor dreigen de verduurzamingsambities van de vervoerssector in gevaar te komen, stellen de onderzoekers. En dat terwijl de sector vanaf 2025 te maken krijgt met zero-emissiezones. Daarnaast zal de aanschaf van een elektrische truck de komende tijd aantrekkelijker worden, omdat nieuwe versies over een steeds grotere actieradius beschkken.

In hun onderzoek constateren Panteia en Qirion dat vervoerders, netbeheerders en gemeentes tijd nodig hebben voor de realisatie van noodzakelijke aansluitingen en het inregelen van zero-emissiebeleid. Maar heel veel tijd is er niet meer, zeggen de onderzoekers. Wanneer de langere doorlooptijden van netverzwaringen worden afgezet tegen de zero-emissieambities, dan moet nu al begonnen worden met de voorbereidende werkzaamheden. Alleen dan kan de per uiterlijk in 2030 noodzakelijke netinfrastructuur gerealiseerd zijn. 

Hoog tijd voor actie

Dus is het hoog tijd voor een actieplan, stellen de onderzoekers. En die actie moet worden ondernomen door gemeenten, netbeheerders en vervoerders. De gemeenten moeten de regie gaan nemen, zodat zij de ontwikkeling van de benodigde laadinfrastructuur in gang kunnen zetten. Daarnaast hebben de netbeheerders – ondanks de huidige onzekerheid – de verantwoordelijkheid om tijdig investeringen op te starten in het netwerk, zodat ze tijdig de gewenste capaciteit te kunnen leveren. Zij kunnen de capaciteit van het publieke net beter laten benutten. En op hun beurt moeten vervoerders gaan nadenken over de grootte van hun aansluiting op het publieke net. Bovendien moeten zij zich voorbereiden op hoe om te gaan met een dynamische netcapaciteit, oftewel een naar tijdstip, prijs en locatie wisselend aanbod van elektriciteit. 

Door een actieve houding bij alle partijen verwachten de onderzoekers dat een congestie in de noodzakelijke verzwaringen van bedrijfsaansluitingen op het publieke kan worden afgewend. En ook blijft de voorgenomen zero-emissiestadslogistiek haalbaar. 

Lees hier het gehele onderzoek ‘Maak ruim baan voor elektrisch goederenvervoer’.