Sinds de introductie van de nieuwe turbo compound-motor hebben de ingenieurs van Volvo Trucks de truck verder ontwikkeld om onder meer de rolweerstand, stroomlijning en veiligheidssystemen te verbeteren. Daar profiteren álle FH-modellen van, niet alleen de turbo compound-exemplaren. Maar op deze turbo compound-versies zou het brandstofverbruik opnieuw flink gedaald zijn en om dat te bewijzen stuurt Volvo Trucks dit jaar een nieuwe perstest-FH Europa in. De fabriek koos voor een lekker opvallende kleur voor de trekker en koppelde er een supergestroomlijnde oplegger aan – dezelfde als tijdens de meting vorig jaar.
Ondersteunende systemen
Volvo Trucks meldt dat niet alleen het brandstofverbruik beter moet zijn dan bij de voorgaande versie. Ook diverse veiligheids- en rijtaakondersteunende systemen zijn verder ontwikkeld. Bijvoorbeeld het elektrische dynamic steering systeem (VDS). Dat is nu gekoppeld aan lane assist, dat de truck doorlopend netjes in het midden van de rijstrook houdt. Eerdere generaties van VDS grepen nogal bruusk in, waardoor niet iedere chauffeur even enthousiast over deze ondersteuning was. Volvo trok zich deze kritiek aan, en sleep de hobbeltjes van het systeem af. Met als resultaat een bijna onmerkbare ondersteuning die zijn werk keurig doet. Hooguit in lange bochten is merkbaar dat VDS een iets andere plek op de rijstrook zou kiezen, maar omdat de chauffeur daar toch actief zit te sturen, is de automatische ingreep niet storend.
Een andere nieuwigheid is de dodehoekwaarschuwing – Lane Change Support – voor de totale lengte van de combinatie, links en rechts. Sensoren bewaken of links of rechts een voertuig naast de combinatie rijdt en tonen daarop een waarschuwing in de spiegels. Geeft de chauffeur tóch aan die kant op te gaan sturen door richting aan te geven, dan laat het systeem een akoestische waarschuwing horen. Volvo gebruikt daarvoor nu een opvallend bromgeluid, en stapte af van de autoclaxon die iedere chauffeur stijf van schrik uit zijn stoel liet springen.
Turbo compound als kern
In het motorcompartiment gingen de ingenieurs aan de slag om onder meer energieverlies aan compressoren en dergelijke te verminderen. Ook de weerstand in de aandrijflijn werd verder verlaagd. Tijdens de rit was dit heel goed te merken aan de enorme afstand die de FH I-Save aflegt als hij in neutraal kan uitrollen. In het begin van de ‘kennismaking’ met de testcombinatie was het wennen hoe ver voor een rotonde de cruisecontrol al moest worden uitgeschakeld om te voorkomen dat veel te veel snelheid moest worden weggeremd. Wie daarvoor de handel van de motorrem gebruikt, komt bedrogen uit. De testcombinatie was niet voorzien van een retarder en door de lage toerentallen waarmee de motor onder normale omstandigheden draait, doet de motorrem niet veel. Via de voetrem wordt de combinatie prima afgeremd, waarbij de Volvo Engine Brake tóch het grootste deel van de remvertraging voor zijn rekening neemt. Het systeem is helemaal opgenomen in het ABS, wat niet het geval is als een chauffeur uitsluitend met motorrem of retarder op de aangedreven as zou remmen. Steeds meer wordt het advies om weer gewoon de voetrem te gebruiken. Maar vooral goed vooruitkijken, want elke remming is in principe verspilde energie.
De kern van de grote brandstofbesparing lijkt de turbo compound-techniek te zijn. Het is beslist geen nieuwe techniek; hij werd vooral gebruikt in de luchtvaart in de tijd voor de komst van de straalmotoren. Enkele vrachtautofabrikanten hebben lang geleden geprobeerd de techniek toe te passen, maar de resultaten waren niet bemoedigend. Volvo lijkt de zaak nu goed onder de knie te hebben; na een heel uitgebreide testfase zijn de eerste trucks vorig jaar afgeleverd en de eerste testresultaten waren heel goed.
Lager brandstofverbruik
Wat doet de turbo compound om het brandstofverbruik zo te verminderen? Net als in een ‘gewone’ turbomotor beschikt de turbo compound over een turbo in het uitlaatkanaal die een compressorwiel aandrijft. In de motor van de I-Save gebeurt nu iets bijzonders: de lucht uit de turbo gaat opnieuw door een turbo, die nu een tandwiel aandrijft dat via een reeks van andere tandwielen aan het vliegwiel is gekoppeld. Deze extra kracht op het vliegwiel zorgt voor een forse vergroting van het koppel van de motor, waardoor de motor zijn inspanning kan leveren bij minder omwentelingen. En minder omwentelingen betekent minder inspuiting en dus minder brandstofverbruik. Dat is de theorie, en die (b)lijkt dus te kloppen.
Het is echter niet alles goud wat er blinkt. De tweede turbo en de noodzakelijke tandwieltrein zijn kostbaar en zwaar. Maar met de huidige brandstofprijzen is iedere brandstofbesparing natuurlijk welkom. Om te zien welke besparing het systeem kan opleveren, zet Volvo de nieuwe FH I-Save in op de bekende testroute van Transport & Logistiek door de Ardennen. Vorig jaar zette de eerste versie van de turbo compound daar al een schitterend resultaat neer. Kan deze rit dat verbeteren?
Tachograaf over de grens
Een nieuwigheid onderweg was de verplichte stop aan de grens om de tachograaf te vertellen dat we een grens passeerden. De nieuwe generatie tacho’s die volgend jaar op de markt komen, zorgen hier zelf voor. Nu moet een chauffeur dit handmatig aangeven. De tachograaf staat het niet toe om dit tijdens het rijden te doen. Voor en na de grensovergangen zie je dus aardig wat vrachtwagens een snelle stop maken voor deze verplichte handeling. In ons geval kostte het door de dubbele bezetting wat meer tijd. Normaal zal het hooguit enkele minuten kosten, maar het onderbreekt de chauffeur flink in zijn ritme.
September kende na een prachtige start een kleine dip maar op de testdag was het heel aardig weer. De temperaturen bleven gematigd en zwierven tussen de 11 en 19 °C. Het werd zonnig en droog en er stond weinig wind. Ondanks onze vroege start bij Rotterdam liepen wij bij Antwerpen Brussel tegen flinke files aan. Gelukkig konden wij bijna de hele tijd blijven rollen, dus het brandstofverlies was heel gering. Tijdens de kennismaking hadden wij al gemerkt hoe makkelijk de combinatie bleef rollen en tijdens het filerijden konden wij van deze gratis energie goed gebruikmaken. Tijdens het rijden met 80 km/u viel op hoe stil deze FH I-Save is. De decibelmeter bleef onder de 60 dB(A) staan, een zeldzaamheid. Het draagt bij aan het comfortabele gevoel in de cabine waar het de chauffeur aan niets ontbreekt.
Aan de pomp
En dan het moment waar we de hele dag naar hadden uitgekeken. Hoeveel brandstof moeten we bijvullen? Dat viel beslist niet tegen; er ging 118 liter en een beetje bij. Dat moet worden gecompenseerd voor de uitzetting door opwarming, maar ook voor verlies door ongeplande stops. Daarmee komt het verbruik uit op 119,52 liter brandstof en iets minder dan 7 liter AdBlue. Echt supergoed!
Een uitgebreider overzicht van de meetresultaten staat in Transport & Logistiek 10.
