“Ik zie waterstof als schone brandstof voor met name vrachtwagens erg zitten”, zegt Heijnen. “Zwaar verkeer kan op waterstof veel kilometers maken, zonder uitlaatgassen. Onze transportsector is ambitieus en ik ook, samen kunnen we tempo maken.”

Impuls voor waterstof

Met de subsidieregeling wil Heijnen het gebruik van waterstof als brandstof op de weg een impuls geven. Om de klimaatdoelen te halen, wil ze inzetten op meerdere technieken om zonder uitstoot te rijden: elektrisch met een batterij, of op waterstof. Dat past ook bij Europese regelgeving waar Nederland zich voor heeft ingespannen. Die schrijft voor dat er meer waterstof gebruikt moet worden in de industrie en in de transportsector, en langs de snelweg elke 100 tot 150 kilometer en bij de grote stedelijke knooppunten een waterstoftankstation moet komen, in de hele EU.

Kip-eisituatie doorbreken

Er zijn in Nederland momenteel veertien waterstoftankstations, die lang niet allemaal zijn ingericht op zware vrachtwagens. Dat er weinig van die stations zijn, vormt een drempel om te investeren in waterstofvrachtwagens. En omdat er weinig vrachtwagens rijden, is het niet aantrekkelijk een waterstoftankstation te openen. Dit kip-eiprobleem wil het ministerie doorbreken met een subsidieregeling. Subsidie is nodig, omdat investeren in waterstofvrachtwagens of -bussen een stuk duurder is dan in hun broertjes en zusjes op diesel.

Lees ook: ‘Kijk niet naar het rendement van waterstof, maar naar de kostprijs’

De subsidieregeling gaan naar verwachting begin 2024 van start. De kern is dat plannen subsidie krijgen als zowel een tankstation gebouwd wordt als de bijbehorende vrachtwagens aangeschaft worden –  twintig tot 25 per tankstation. Dat kan ook in samenwerking tussen partijen. Zo komt vraag en aanbod tegelijkertijd tot stand, en kunnen op steeds meer plekken in het land rendabele waterstoftankstations het levenslicht zien.

Belang waterstofelektrische voertuigen

“Het is belangrijk en goed dat er geïnvesteerd wordt in de infrastructuur van zero-emissie voertuigen”, zegt bestuursvoorzitter Elisabeth Post van Transport en Logistiek Nederland. “Dat geldt niet alleen voor batterijelektrische voertuigen, maar zeker ook voor waterstofelektrische. Het is dus goed dat IenW helpt om daarin belangrijke stappen te zetten. De komende jaren is de uitdaging om snel verder op te schalen.”

De € 22 miljoen die Heijnen uittrekt voor de subsidieregeling is naar schatting voldoende om op vijf tot tien plekken in het land tankstations met bijbehorende vrachtwagens van de grond te krijgen. Het exacte aantal hangt af van de precieze projectvoorstellen die ingediend worden.
Heijnen vindt dat een goed begin, maar er volgens haar is meer nodig om waterstof grootschalig van de grond te krijgen en de klimaatdoelen te halen. De staatssecretaris verkent daarom de komende periode hoe er meer budget beschikbaar kan komen.

Alle vrachtwagens schoon in 2050

Nederland wil met steeds meer andere landen dat alle nieuwe vrachtwagens vanaf 2040 zonder uitlaatgassen rijden. Daarmee zijn alle vrachtwagens, die gemiddeld ongeveer tien jaar rondrijden, schoon in 2050. Ondernemers kunnen nu en de komende jaren met subsidie overstappen op een schone vrachtwagen. Het kabinet investeert niet alleen voor transport in waterstof, ook voor de industrie en het verwarmen van woningen zijn er plannen.