Innoveren in logistiek, daar hoort onderwijs ook bij

We zijn in transport en logistiek altijd druk met innovaties rondom voertuigen, opslagtechniek, ICT, apparatuur. In de Topsector Logistiek proberen we natuurlijk daarbij aan te sluiten. Dit wordt ook sterk in de hand gewerkt doordat het geld dat beschikbaar is voor innovatie vooral bedoeld is voor innovatie in producten, productieprocessen en productiemiddelen. In de logistiek levert dit twee uitdagingen op. De eerste is dat veel innovaties ook gaan over logistieke processen: dingen slimmer en sneller doen. Gelukkig kunnen we dit vaak toch wel goed tastbaar maken omdat er modellen gemaakt worden, algoritmen ontworpen, simulaties gedraaid. Allemaal ook redelijk ‘aanwijsbaar’ en, vooral, nieuw. 

Een veel groter probleem ligt in het innoveren van onderwijs en training. Logistiek onderwijs en het aanbod van cursussen en training staat in Nederland op hoog niveau, en daarom ligt het voor de hand om ook vanuit de onderzoeks- en innovatieambities van de Topsector Logistiek hier intensief mee bezig te zijn. De beste manier, in mijn optiek, om nieuwe kennis uit projecten door te laten stromen naar onderwijs en trainingen is door de ontwikkeling van modern onderwijsmateriaal te kunnen financieren. 

Maar dat kan dus niet. Voor een organisatie als RVO past onderwijs, of het ontwikkelen van onderwijsmiddelen, op geen enkele manier in de definities die zij voor R&D hanteert. Toch gebeurt er wel wat. Zo zijn er in sommige topsectoren initiatieven voor een zogenoemd graduate school-programma: een begeleidingsprogramma voor getalenteerde masterstudenten. Mijn zorg is echter dat deze initiatieven relatief kleinschalig zijn en blijven. Het is niet goed mogelijk om rondom een onderwijsverbeteringsproject een link te maken met de beroepspraktijk. Het is niet goed mogelijk om toegepast onderzoek te doen naar de impact van kennis- en opleidingsniveau en leiderschap op efficiënte taakuitvoering en werktevredenheid van medewerkers. Het is niet goed mogelijk om echt invulling te geven aan het ontwikkelen van trajecten voor een leven lang leren in de logistiek. 

Deze column is verschenen 
in het magazine Transport & Logistiek. 
Meer lezen? Kies dan hier uw abonnement!

De optie die ons rest is het doen van valorisatie binnen de projecten. Ondanks het vele werk om na te denken wat deze verzilvering van kennis en techniek allemaal kan zijn, blijft dit toch een beperkte manier om kennis en inzichten uit onderzoek over te dragen. De tijd is vaak beperkt, en het geld ook. Voor het vakmanschap, dat het ontwikkelen van goed onderwijsmateriaal is, is dit niet genoeg.

Ik kijk hier nu moet iets meer afstand naar, en ik vind dit echt een weeffout in ons innovatiebeleid. Ik hoop dat we hier een discussie over op gang kunnen brengen waardoor er meer aandacht komt voor arbeid en opleiding als onderdeel van onze logistieke innovatieopgave. Om de instroom van hoogwaardig opgeleide logistici op peil te houden hebben we dit keihard nodig. 

Albert Veenstra is hoogleraar Handel en Logistiek aan de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam.