Duurzame e-commerce: ‘Consument verwacht meer actie van webwinkels en vervoerders’

Alicja van Ewijk, projectmanager duurzaamheid & logistiek bij Thuiswinkel.org, beantwoordt een aantal vragen over de ontwikkelingen in e-commerce. 

Hoe zit het met de bezorging van onlinebestellingen? 
“Online winkelen is efficiënt en duurzaam. Processen zijn zo ingericht dat het bezorgen van een bestelling de volgende dag vele malen duurzamer is dan dat je zelf met de auto naar een winkelcentrum rijdt om dat ene product te kopen. De meeste consumenten – 66 procent – vinden duurzaam online winkelen belangrijk, maar weten niet altijd hoe ze dat moeten doen. Dat 28 procent denkt dat standaardlevering de volgende dag een duurzame optie is, is opvallend. Want de CO₂-impact van een onlinebezorging hangt vooral af van de beladingsgraad van vrachtwagens en busjes. De logistieke processen zijn helemaal ingericht op ’s avonds inpakken en de volgende dag leveren. Een pakje thuisbezorgen met efficiënte logistieke processen heeft een ongeveer even grote CO₂-impact als het leveren aan een winkel of afhaalpunt. De consument heeft wél in de gaten dat met de auto, het meest gebruikte vervoersmiddel voor het doen van aankopen, een pakket ophalen de minst gunstige optie is. Dan kan de consument beter online bestellen en aan huis laten leveren.”

Kan dat duurzamer?
“Natuurlijk kan het duurzamer. Een webwinkel kan zijn productaanbod uitbreiden dan wel aanpassen met duurzamere producten, een verpakkingsleverancier kan verpakkingen duurzamer maken en een vervoerder investeert in zero-emissielevering. Ook consumenten hebben een belangrijke rol in het verduurzamen van de e-commerce. De consument kiest het product, kiest een bezorgoptie in de check-out en kiest ervoor om de auto te pakken naar de winkel of een afhaalpunt. Het gaat er vooral om dat we als keten samenwerken in deze verduurzaming om het beste resultaat te behalen en elkaar informeren over de meest duurzame opties. Nederlanders willen ook zelf hun gedrag aanpassen om de bezorging te verduurzamen. 84 procent zegt bewuste keuzes te maken in een webshop, zodat ze het retour sturen van producten kunnen vermijden. En 68 procent zou kiezen voor een duurzame afleveroptie als die wordt aangeboden. 36 procent van de consumenten laat de keuze van de webwinkel nog in beperkte mate afhangen van duurzaamheid.”

Wat betekent dit voor de kosten en snelheid van levering? 
“Niet veel. Dat er hieraan kosten verbonden zitten is niet meer dan normaal, maar de gemiddelde consument is opgegroeid met gratis bezorging. De consument heeft vaak geen idee van de processen. We hebben een gezamenlijke taak om die uit te leggen. De trend is ingezet dat er steeds vaker óf verzendkosten óf retourkosten gerekend worden, waardoor het beeld zal veranderen. Decathlon was een paar jaar geleden in Nederland de eerste grote webwinkel die verzendkosten ging rekenen. Nu volgen andere webwinkels zoals Zara.”

Wat vindt de consument hiervan?
“Cijfers uit onze duurzaamheidsmonitor laten zien dat de consument een onjuist beeld heeft van de duurzaamheid van online winkelen. Dat moeten we veranderen. Consumenten verwachten van webwinkels meer informatie en actie op het gebied van duurzaam online winkelen. Dat is een kans voor webwinkels om aan de slag te gaan met duurzaamheid, om hun klanten bewust te maken van hun aanbod en de keuzes die zij kunnen maken en die impact hebben. De wil om duurzaam online te kopen is er. Het is tijd om samen de handen ineen te slaan. De consument geeft in verschillende onderzoeken aan het niet erg te vinden om te betalen voor een duurzamere verzending, dit is een mooie ontwikkeling. Ook bij zakelijke onlinekopers zien we een verschuiving. Zij zijn steeds vaker bereid om concessies te doen voor een duurzame levering. Voor ruim een derde van hen mag een duurzame levering ten koste gaan van de levertijd, en een vijfde is bereid om hier extra voor te betalen.”

Zijn consumenten bereid meer te betalen voor duurzamer onlineshoppen inclusief vervoer en hoe ziet dat eruit?
“Twee op de drie Nederlanders zijn langer te willen wachten op een bezorging met weinig of geen CO₂-uitstoot. Gemiddeld willen ze daar drie dagen op wachten. Eén op de drie Nederlanders is bereid meer te betalen voor een bezorging met weinig of geen CO₂-uitstoot. Een duurzaam bezorgd pakketje mag gemiddeld € 2,20 extra kosten. We zouden graag zien dat webwinkels en vervoerders hier zelf slim op inspelen door de meer duurzame bezorging goedkoper te maken dan een standaardbezorging. Voor duurzamer onlineshoppen zitten we midden in een transitie waarbij een productpaspoort op termijn de nieuwe standaard wordt. In dit paspoort staat waar het product gemaakt wordt, van welke materialen en grondstoffen et cetera.”

‘Een onlineaankoop is twee tot drie keer minder belastend voor het milieu dan een winkelaankoop’

Alicja van Ewijk, projectmanager duurzaamheid & logistiek bij Thuiswinkel.org

Hoe stimuleert Thuiswinkel.org webwinkels te werken aan duurzame bezorging?
“Thuiswinkel.org zet in op veilig en verantwoord online ondernemen: responsible shopping. We ontwikkelden Bewust Bezorgd, een rekenmethode om CO₂-uitstoot te meten, speciaal voor e-commercepakketten, samen met Topsector Logistiek, TNO, webwinkels en vervoerders. Steeds meer webwinkels vragen om informatie over de CO₂-impact van verzendingen. We werken aan een vernieuwde versie, die technisch anders in elkaar zit maar met hetzelfde doel: één methode voor het meten van CO₂-uitstoot in de e-commercesector. Hierdoor krijgen webwinkels inzicht in de CO₂-uitstoot van zendingen en kunnen zij klanten duurzamere keuzes bieden voor de bezorging. Daarnaast verkennen we een mogelijke duurzaamheidscertificering, een toevoeging aan het bekende Thuiswinkel Waarborg. Met een roadmap voor duurzame e-commerce worden webwinkels met bezorgen, verpakken en productaanbod geholpen om hun onderneming te verduurzamen.”

Wat doen webshops aan duurzaamheid wat transport, logistiek en verpakken betreft?
“Zij bieden meerdere bezorgopties aan en passen verpakkingen aan, bijvoorbeeld zakken in plaats van doosjes om lucht te reduceren. We hebben samen met onze partners een Handleiding Duurzaam Verpakken ontwikkeld. Bij verpakkingen is veel mogelijk, zoals beter passende verpakkingen, gerecyclede materialen en zorgen dat er geen opvulmateriaal in zit. De meeste webwinkels besteden de bezorging uit. Dus het belangrijkste dat zij kunnen doen, is dit goed uitvragen bij hun vervoerder. Hoeveel CO₂-uitstoot kost het? Werkt de vervoerder aan duurzame verbeteringen? Ook is het belangrijk om de consument te informeren over hoe hij een duurzame keus maakt.”

Welke webshops doen het goed met duurzaamheid en welke maatregelen nemen zij?
“Goede voorbeelden zijn Wehkamp met 100 procent FSC-verpakkingen, Dille & Kamille die alle winkels sloot op Black Friday, Yumeko die met zijn productaanbod een duurzaamheidsshopping award won, bol.com die een verpakkingsmachine in gebruik nam die meerdere producten op maat inpakt, en Flinders die een eigen standaard voor duurzaamheid hanteert.”

Komt een belasting op pakjes de duurzaamheid van de e-commerce ten goede?
“Het idee van de ChristenUnie dat winkeliers die de onlineslag niet maakten, moeten worden gesteund met extra belasting op pakjes, is sterk verouderd. De overheid moet deze middelen juist inzetten om het midden- en kleinbedrijf te helpen met digitalisering. Daarnaast is het volgens het CU-Kamerlid Pieter Grinwis beter voor het milieu om naar de fysieke winkel te gaan. Maar het is juist beter voor het milieu om online te winkelen. Een onlineaankoop is twee tot drie keer minder belastend voor het milieu dan een winkelaankoop, zo wijst onderzoek uit. Online winkelen heeft een lage milieufootprint omdat de e-commercelogistiek op een hyperefficiënte manier is ingericht. Eén busje levert tot wel tweehonderd pakketten af. Als slechts enkele consumenten de auto pakken om de aankoop te doen, is de CO₂-uitstoot al hoger. Optimaal gevulde busjes die uitgekiende routes rijden, nemen vaak ook nog eens retourzendingen mee terug naar een distributiecentrum.”