De Watersnoodramp in 1953. Door het 70-jarig ‘jubileum’ was er de afgelopen tijd veel over deze ramp te zien. Ik keek het tv-programma ‘Het water komt’ waarin uitgebreid aandacht besteed wordt aan de rol van Johan van Veen.
Johan, een Nederlands waterstaatsingenieur, waarschuwde vanaf 1933 in meer dan 160 rapporten dat zonder ingrijpen een overstroming met catastrofale gevolgen zou plaatsvinden waarbij grote delen van Nederland onder water zouden lopen. Bijna twintig jaar werden zijn rapporten genegeerd en werd hijzelf verguisd binnen Rijkswaterstaat.
Dit genie wordt vandaag de dag beschouwd als de ‘Vader van het Deltaplan’. Terecht, want nagenoeg het gehele Deltaplan met haar ingenieuze waterwerken kon na de ramp aan de hand van zijn berekeningen en plannen in hoog tempo worden gebouwd. Een wereldwijd symbool voor Nederlands expertise in de strijd tegen het water.
Na 1953 steeg het water vaker tot gevaarlijke hoogtes. In november 2006 kwam het water met een waterpeil van 4,83 meter boven NAP bij Delfzijl zelfs 30 centimeter hoger te staan dan de hoogste stand tijdens de Watersnoodramp, een recordhoogte. Deze keer dankzij Johans’ Deltaplan zonder binnendijkse overstromingen. Maar bij het Friese Marrum is wél een kwelder ondergelopen waardoor 227 paarden, verrast door het hoge water, vast komen te zitten. Ze staan dagen op elkaar gedrukt, ingesloten door hoog zeewater.
‘ALS JIJ MAG KIEZEN… WIL JE DAN HET VOORTOUW NEMEN OF GERED WORDEN?’
HENK VAN DER WAL, EIGENAAR EN CEO VAN VAN DER WAL EN SMART WAY LOGISTICS
Herinnert u zich de beelden nog? Mogelijk, want de paarden beheersen een moment het wereldnieuws. Het bijzondere aan dit verhaal vind ik hoe deze paarden gered zijn. Want na diverse mislukte pogingen, waaronder van de landmacht, komt paardentrainster Micky Nijboer met een plan waarin ze uitgaat van het natuurlijke gedrag van de paarden. Paarden zijn, net als mensen, kuddedieren die een leider volgen. Dus rijden vier ruiters te paard het water in, voegen zich bij de kudde en nemen het voortouw. En inderdaad, in draf volgen de paarden door het hoge water naar het vaste land.
Dan terug naar het heden. De overheid kondigt, gedwongen door wetgeving vanuit Brussel, drastische maatregelen aan voor de boerensector. Onverwacht?
Niet echt, want met ‘de grenzen aan de groei’ uit 1972 van de Club van Rome, zure regen in de jaren 80, Europese stikstofafspraken in 2001 en het Programma Aanpak Stikstof in 2015, waren er veel signalen.
Tussen transportbedrijven en boerenbedrijven bestaan overeenkomsten: onder hen veel familiebedrijven met hardwerkende ondernemers, beide sectoren hebben een vervuilende core business. En ja, ook onze sector kan in grote problemen komen als we wet- en regelgeving afwachten of zelfs tegenwerken.
Gelukkig wachten de meeste transportondernemers die ik ken niet. Door de hele sector zie ik testen, experimenten en innovaties plaatsvinden. Denk aan de aanschaf van zero-emissie voertuigen (ondanks allerlei onzekerheden), de inzet van LZV’s en experimenten met de SEC. Dit soort voorbeelden stemmen mij optimistisch.
Wat mij betreft staat Johan van Veen symbool voor 99% van de wetenschappers die ons, burger, bedrijf én bestuur blijven waarschuwen. Natuurlijk moet er veel gebeuren, het is hard werken, we moeten veel investeren en lang niet alles zal slagen. Maar, als jij mag kiezen… wil je dan het voortouw nemen of gered worden? Laten we ons verrassen of bouwen we een ‘deltaplan transport’ waarmee we een wereldwijd voorbeeld kunnen zijn?
