Om met die brandbrief te beginnen: de drie genoemde partijen schrijven aan de minister van EKZ dat transporteurs die hebben geïnvesteerd in lng-trucks en dus in de verduurzaming van mobiliteit daar nu aan onderdoor dreigen te gaan. “Voor ondernemers die lng-trucks exploiteren is het prijsverschil tussen lng en diesel oplopend tot 50 eurocent per gereden kilometer”, leggen zij in de brief uit. “Voor een zelfstandige ‘eigen rijder’ die 120.000 kilometer per jaar rijdt – het gemiddelde voor trucks die worden ingezet voor zwaar transport –, bedragen meerkosten ten opzichte van diesel dus € 60.000 per jaar. Ter vergelijking: dat is meer dan de helft van de volledige aanschafprijs van een nieuwe dieseltruck. Voor middelgrote transporteurs die tien tot 25 lng-trucks exploiteren, ligt de verliespost in de orde van grootte van € 500.000 en € 1.500.000.”
Steun voor lng-rijders
Op dit moment is er veel aandacht voor energie-intensieve mkb-bedrijven die met een veel te hoge gasrekening worden geconfronteerd, schrijven Bio-LNG Platform, evofenedex en TLN verder. Die aandacht zou wat hen betreft ook aan lng-rijders geschonken moeten worden: “Hoewel de gasrekening van ondernemers die op lng rijden niet via de energieleverancier maar via het lng-tankstation binnenkomt, behoren deze vervoerders ook tot de groep ondernemers met een veel te hoge gasrekening. Doorberekenen van meerkosten is vaak onmogelijk. Deze verliesgevende exploitatie is ondragelijk voor ondernemers en overstijgt in vergaande mate het normale ondernemersrisico. Hulp en steun voor getroffen ondernemers is hier op zijn plaats en geboden. Temeer omdat het ondernemers zijn die koploper willen zijn in het verduurzamen van het vrachtverkeer. Zij hebben hun nek uitgestoken door te kiezen voor (bio-)lng als schonere brandstof. Zij verwachtten en mochten redelijkerwijs verwachten dat de overheid de onrendabele top van deze schonere brandstof met actief verduurzamingsbeleid en passende instrumenten zou verkleinen en wegnemen. Zij krijgen echter nu de rekening gepresenteerd en dreigen door de disruptie op energiemarkten volledig kopje onder te gaan.”
Lees hier meer over de brandbrief.
Circulair transport
”Ik geloof heilig in lng.” Mark van der Drift is ceo bij Cornelissen Groep, dat de afgelopen jaren fors investeerde in lng-trucks. Het bedrijf heeft er inmiddels tachtig rondrijden. “Investeren in duurzaam is belangrijk en ook haalbaar, zo is gebleken. Daarbij zien wij lng als transitiebrandstof om uiteindelijk helemaal over te kunnen stappen op bio-lng, gas dat wordt geproduceerd uit koeienmest en andere afval. Daar hoeft geen boom voor versnipperd te worden. Op die manier werken wij volledig circulair. Zo rijden wij zuivelproducten naar supermarkten en doen dat op brandstof gemaakt van koeienmest.”
Wat Van der Drift niet begrijpt, is dat er vanuit Den Haag niet gereageerd wordt op de ontstane crisis. “Jarenlang hebben ze met belastinggeld subsidies gegevens aan de sector om te verduurzamen. Door tal van partijen is er mede daardoor de afgelopen tien jaar heel erg veel in geïnvesteerd om te verduurzamen door middel van lng. En nu wordt binnen een paar maanden de hele lng-transportketen de nek omgedraaid. Dat je als overheid niet alles en iedereen kunt helpen, begrijp ik, maar een sector die zo duurzaam is en daar zoveel in heeft geïnvesteerd, die wil je toch kost wat kost behouden? Dan verwacht je toch visie en actie vanuit Den Haag?”
Cornelissen Groep is het avontuur aangegaan met grote klanten. “Die investeringen en kosten nu dragen we samen. Maar dat houdt op; het is financieel voor geen van de partijen nog langer haalbaar. We zetten de lng-wagens daarom nu in op korte afstanden, terwijl ze juist bedoeld zijn zijn voor de lange afstanden. Het druist dus totaal in tegen alles waar wij als bedrijf voor willen staan. En dat geldt voor onze klanten.”
Hoge prijs aan de pomp
Van der Drift kan daarnaast geen begrip opbrengen voor de hoge prijs van bio-lng. “Bio-lng is een totaal ander product. Natuurlijk is fossiele brandstof nodig om bio-lng te maken, maar dan nog zou die prijs veel lager moeten liggen. Onbegrijpelijk. Er moet echt iets gebeuren. En dat zou moeten kunnen als je bedenkt dat het grootste deel van de brandstofkosten bestaat uit accijnzen en btw. Het kan toch niet zo zijn dat je dit als kabinet laat gebeuren.”
Uitrol tankstations
Ook Jolon van der Schuit, ceo bij lng-aanbieder Rolande, vindt de situatie zorgelijk. Hij merkt dat vervoerders minder tanken bij de binnen- en buitenlandse (bio)lng-tankstations van Rolande. “Het huidige prijsniveau van rond de € 4 per kilo is veel te hoog.”
Rolande gaat ondertussen door met het uitrollen van de geplande tankstations in met name Duitsland. “In Nederland zijn nu zo’n 35 stations en er komen er nog bij. Ik blijf positief, hoewel het pijnlijk en frustrerend is voor onze klanten. Zij hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in duurzamere trucks en iedereen verwachtte dat 2022 een goed jaar zou worden, omdat zowel de trucks en het netwerk beschikbaar zijn.”
Waar Van der Schuit onder andere hoop uit put, is dat er uiteindelijk nog steeds meer gas in de aarde zit dan olie en de gasprijs op een goed moment zal gaan dalen. “Maar ja, wanneer…?” Wat hij verder erg vervelend vindt, is dat de ontwikkeling van bio-lng nog net niet ver genoeg is. “De volumes zijn schaars en biogasproducenten hebben er geen belang bij om hun groenere product voor een lagere prijs te verkopen dan het huidige zeer hoog geprijsde fossiele gas. Dat is jammer, want hiermee kan er een vertraging optreden in de huidige opschalingsfase van bio-lng. Van het volume dat wij in Nederland verkopen bestaat 25 tot 30 procent al uit deze biologische versie. In totaal rijden er zo’n 1.200 tot 1.400 lng-trucks in Nederland. Om de doelstellingen te halen die in het Klimaatakkoord zijn afgesproken voor wat betreft lng, moeten dat er 7.000 zijn in 2030 die volledig op bio-lng rijden. Dat gaan we op deze manier niet halen. Om de hoge prijzen te overleven, stellen ondernemers die lng-trucks hebben deze buiten gebruik en vallen terug op vervuilendere diesel. Willen we uitzicht houden op het realiseren van de voor 2030 gestelde doelen, dan moet nú worden ingegrepen. Ondernemers gaan anders niet meer investeren in lng-trucks en hiermee komt ook de toekomstige groei in gedrang. Maar transporteurs zullen ook erg terughoudend zijn bij de investeringen in andere alternatieven, zoals elektrisch en waterstof. Ik heb hoop dat de brandbrief daarbij helpt.”
Buitensporige omstandigheden
Dat de toename van trucks die rijden op gas is stilgevallen, merkt ook Scania Nederland. “Het moge duidelijk zijn dat met de huidige bizarre gasprijzen de businesscase lastig wordt”, zegt press & corporate communications officer Nico van der Klugt. “Gelukkig zijn er ook transporteurs die hierover afspraken gemaakt hebben met hun opdrachtgever zodat ze toch kunnen doorrijden. Ondernemers die dit niet hebben kunnen doen, zetten soms de voertuigen stil. En inderdaad trekken wij, met de huidige uitdagingen in de supplychain, niet zomaar een handvol dieseltrekkers tevoorschijn. Toch blijven wij (bio-)lng als een volwaardige transitiebrandstof zien richting verduurzaming van het transport. Het zijn buitensporige omstandigheden die de huidige energieprijzen naar bizarre hoogte stuwen en deze buitensporige omstandigheden houden eens op. Maar wanneer…?”
