Stadsdistributie wordt in één adem genoemd met milieuzones en zero-emissie zones. Dat laatste type was voor ons de trigger om te starten met BREYTNER. Op de ’s-Gravendijkwal in Rotterdam bestaat sinds 2015 namelijk de enige zero-emissie zone voor trucks. Deze is er gekomen vanwege de slechte luchtkwaliteit in de wijk.
Het is een belangrijke verkeersader tussen Rotterdam-Centrum en Rotterdam-Noord. De zone zou worden uitgebreid naar het hele centrum in 2020. De nadruk ligt op het woord ‘zou’, want de politiek wijzigt nogal eens van koers. De uitbreiding is uitgebleven. Vanuit de sector kwam een roep om harmonisatie. Dat is met het klimaatakkoord van 2019 gelukt door vanaf 2025 steden de mogelijkheid te bieden om een zero-emissie zone in te stellen.
Aan 40 steden is gevraagd zich hier actief aan te committeren. 28 van de 40 steden hebben ook inderdaad zones aangekondigd, waaronder Rotterdam. Die zone wordt veel groter. De overige 302 steden doen (nog) niets.
Een stad kan zelf vaststellen hoe veel of weinig ruimte de zone in beslag neemt. Mijn angst is dat verkiezingen of de kleur van zittende colleges bepalen wat een stad gaat doen. In plaats van de grootte van de zero-emissie zone te koppelen aan een parameter die je kunt meten, is het nu de politieke kleur van het stadsbestuur die dit bepaalt. Denk bijvoorbeeld aan lokale luchtkwaliteit, bevolkingsdichtheid of gemiddelde rijsnelheid in een stad.
Populisme en polarisatie spelen helaas hoogtij deze dagen. Volgens mij hebben we dan te ver doorgepolderd met de harmonisatie. Dat gaat in ieder geval niet leiden tot een eenduidige goede push om de logistiek te verduurzamen. En dat is enorm jammer.
Het gaat zorgen voor aangepaste planningen en her en der gebieden waar stapjes worden gezet. Steden hadden kunnen zorgen voor een mooi ingroei-model van zero-emissie transport binnen Nederland, dat daarna zich verder zou kunnen verspreiden naar de rest van het land. Ze hadden hun kans kunnen grijpen en bij kunnen dragen aan een versnelling van de verduurzaming.
De elektrische trucks zijn er inmiddels, daar kunnen we ons niet meer achter verschuilen. Het vergt eenduidig beleid en politieke wil. En daar zit de pijn. Kom op steden, pak je verantwoordelijkheid en zorg voor een leefbare, schonere en stillere stad. We moeten ergens beginnen met elkaar. Laat het in de steden zijn.
Marie-José Baartmans is directeur en mede-eigenaar van Breytner
Lees ook: 'Zero-emissie zones zijn lachwekkend'
