Na de ‘aftrap’ door dagvoorzitter Joost Hoebink in voetbalstadion De Kuip in Rotterdam, en het schieten van drie Feijenoord-ballen in het publiek, werden zo’n 800 bezoekers uit de logistiek toegesproken door minister Mark Harbers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hij deelde via een video zijn respect voor de sector: “Zonder jullie staat Nederland stil. Logistiek is onmisbaar.”

Daarna benadrukte boegbeeld Aad Veenman van Topsector Logistiek dat de toegevoegde waarde van de logistiek in de afgelopen jaren is toegenomen tot 14% van het bruto binnenlands product in 2022. “Logistiek, één van de grootste sectoren van de Nederlandse economie, verbindt alles met elkaar. Er zijn veel uitdagingen waarvan verduurzaming de belangrijkste en ingewikkeldste is voor de sector op dit moment. Ook de invoering van de zero-emissie zones in 2025 wordt nog best spannend”, aldus Veenman, die ook meldde dat er 1.700 bedrijven actief zijn in de projecten van de Topsector Logistiek.

De slimste mens

Na Veenman kregen drie deelnemers aan een panel in de vorm van ‘De slimste mens’ vragen van de dagvoorzitter. Die waren van tevorn ingezonden door professionals uit de sector: Jan Fransoo, hoogleraar Operations en Logistiek Management van de School of Economics and Management van Tilburg University, Annemarie Terpstra, commercieel directeur van Container Terminal Twente, en Roy Bolscher, eigenaar van duurzaam voedingsmiddelen-familiebedrijf Bolscher.

Zo vroeg een ondernemer waar je op moet inzetten als je je wilt voorbereiden op de zero-emissie zones. Bolscher, die zelf heeft geïnvesteerd in een volledig elektrisch wagenpark antwoordde: “Begin klein, bijvoorbeeld met één elektrische wagen, één zonnepaneel of één laadbatterij en wacht niet op het beleid van Brussel. Kijk wat het doet, reken door en ga zo verder.”

“Als je nu niet begint met verduurzaming, is het over een aantal jaren een nadeel dat straks de vraag naar duurzame voertuigen toeneemt. En elektrisch rijden heeft als groot voordeel dat het rustiger rijden is voor de chauffeur”, zo ging Fransoo in op een vraag over de energietransitie. “We moeten de logistieke keten op een andere manier inrichten en goed nadenken over de ruimtelijke invulling daarvan.”
Ook volgens Terpstra is verduurzaming één van de uitdagingen, maar dit vormt ook een mogelijkheid om jezelf te ontwikkelen. “Daarnaast is het werk in de logistiek ontzettend leuk met veel doorgroeimogelijkheden.” Zij antwoordde op een vraag van een scholier waarom je in de logistiek zou gaan werken.

Verandering begint in het brein

Verandering gaat het beste met kleine stapjes. Dat geeft ook neurowetenschapper Ayca Szapora in de keynote aan. Zij legde uit hoe je je brein mee kan laten werken om verandering duurzaam te maken. Eén van de tips daarbij is de ‘als… dan…’-koppeling toe te passen. Iedereen maakt veel aannames en bekijkt de wereld vanuit een eigen bril. Dat maakt nieuwe dingen aanleren lastig. Hoe maak je verandering dan wel duurzaam? Haar advies: “Ons brein houdt van een duidelijk doel. Maak het daarom makkelijk, houd balans tussen ‘plezier’ en ‘pijn’ en zorg dat je publiek zich gezien en gehoord voelt door aan te sluiten bij hun interesses – dat vergroot urgentie. En stel concrete, kleine stappen voor die je sneller in je routine kan opnemen met de regel ‘Als… dan…’”

Stappenplan energietransitie

Bij het veranderingsproces waar de logistiek nu in zit, loopt de sector tegen veel uitdagingen aan, waarvoor het Topsector Festival tools aandroeg tijdens de break-outsessies en op het festivalplein. Zo ook voor de verduurzaming, waarbij je al snel denkt aan de aanschaf van elektrische voertuigen. “Maar het gaat om meer dan alleen de aanschaf ervan”, zo legde Thierry Verduijn van de Hogeschool Rotterdam uit. Er wordt gewerkt aan een plan dat kan helpen om de stap naar elektrificatie te zetten. Dat bestaat uit tien fases, waarvan het belangrijk is één stap tegelijk te zetten. Van oriëntatie en visievorming en het in een vroeg stadium bespreken van ambities met verladers, tot het uitwerken van ritprofielen inclusief laden en het aanvragen van uitbreiding van het elektriciteitsnet.

Roy van den Berg van CE Delft ging in op de vraag hoe bedrijven aan meer energie kunnen komen. In de toekomst wordt een flink energietekort verwacht, als ondernemingen meer gaan inzetten op elektrificatie.

Hij ziet mogelijkheden voor slim laden - als energie overdag goedkoop is – en het ontwikkelen van energiehubs op bedrijventerreinen en collectieve laadpleinen. Ook het plannen van ritten moet slimmer, volgens hem. Het benutten van laadcapaciteit gaat over hoe je omgaat met lege kilometers. Door goede rekenmodellen leer je hoe laadcapaciteit beter kunt benutten.

Lees ook: Joulz-CEO Sytse Zuidema verwacht grote vertraging in energietransitie

Future skills

Door de veranderingen in de toekomst worden ook andere vaardigheden van managers en medewerkers verwacht, zogenoemde future skills. In de logistiek speelt technologie een steeds grotere rol, en de ontwikkelingen gaan snel. Voorbeelden hiervan zijn autonoom rijden en artificial intelligence. Dit stelt andere eisen aan de competenties en skills van (toekomstig) logistiek professionals.

Maar anders dan je zou verwachten, werd uit de zaal gesuggereerd dat, met het oog op het grote personeelstekort, het belangrijk is voor logistiek managers om soft skills te ontwikkelen: creëer een plezierige werkomgeving voor de medewerkers, ontwikkel empathisch vermogen om je in te leven in werknemers en houd rekening met het privéleven van medewerkers. De toekomst zal het leren.