Volgens algemeen directeur van evofenedex, Machiel van der Kuijl, maken de uitkomsten van de enquête duidelijk dat de praktijk een stuk weerbarstiger dan de Haagse werkelijkheid. “Initiatieven die bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelen kunnen rekenen op volledige steun van onze vereniging. Wij zijn een groot voorstander van verduurzaming. Maar het afschaffen van de vrijstelling voor de bpm op dieselbestelauto’s leidt niet tot het gewenste resultaat, oftewel het versneld behalen van de klimaatdoelen. Het is vooral een enorme kostenverhoging voor ondernemers. Een luxebelasting heffen op een productiemiddel is het paard achter de wagen spannen.” 

Bpm per 2025

Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, sluit zich daarbij aan en stelt dat het kabinet zich ten onrechte rijk rekent. “Ondernemers zijn voor hun werk afhankelijk van hun bestelauto. Het gaat hier daarom louter om een lastenverzwaring en die moet van tafel.” Het kabinet gaat per 2025 bpm innen op bestelauto’s met een verbrandingsmotor en verwacht met de maatregel in totaal € 2,2 miljard ‘op te halen’ en bovenal de elektrificatie van het bestelautopark te versnellen. 

Door de maatregel wordt een nieuwe dieselbestelauto gemiddeld € 11.000 duurder. “Daar komt als complete verrassing van afgelopen Prinsjesdag per 2025 ook nog eens een extra verhoging van de wegenbelasting (mrb) voor ondernemers bovenop”, aldus Vonhof. “Daarmee wil het kabinet in vijf jaar ruim € 500 miljoen ‘ophalen’. Het mkb is de ruggengraat van de economie en deze ondernemers willen zelf ook elektrificeren, maar als de kosten zich alleen maar opstapelen en er geen alternatieven zijn, komt dat niet dichterbij. Daarom roepen we Kamer en kabinet op om samen te werken aan alternatieven die verduurzaming versnellen én het investeringsvermogen van het mkb op peil houden.”

‘Kabinetsmaatregel contraproductief’

Uit de enquête onder bijna 1.000 ondernemers met bestelauto’s blijkt dat ook bij het wegvallen van de bpm-vrijstelling 84 procent alsnog kiest voor diesel: 48 procent geeft aan langer door te blijven rijden in hun ‘oude’ bestelauto, 27 procent importeert een jonge gebruikte diesel uit het buitenland en 9 procent schaft een nieuwe dieselbestelauto aan. Slechts 9 procent van de ondernemers investeert in een nieuwe elektrische bestelauto. Volgens Vonhof laten deze uitkomsten zien dat deze kabinetsmaatregel contraproductief werkt. “Het maakt de klimaatwinst die het kabinet incalculeert erg onzeker.”

Elektrische bestelauto nog niet altijd geschikt

Volgens Vonhof is de noodzaak om te verduurzamen van groot belang en willen ondernemers hier echt hun bijdrage aan leveren. Een elektrische bestelauto is de komende jaren echter voor slechts 16 procent een goed alternatief, terwijl dit voor 27 procent nog niet duidelijk is. Maar liefst 57 procent geeft aan dat ‘elektrisch’ voorlopig niet geschikt is voor hun bedrijfsactiviteiten. De ontwikkeling van de elektrische bestelautomarkt gaat snel, maar vooral voor ondernemers die hun bestelauto vaak zwaar moeten beladen en/of grotere afstanden moeten afleggen, zijn de nog vaak kleinere actieradius en het ontbreken van een robuust ‘snellaadnetwerk’ de beperkende factoren. Ook is onzeker hoe de beschikbaarheid van elektrische bestelauto’s en aanschafprijs zich komende tijd ontwikkelen, nu grondstoffen voor onder meer accu’s steeds schaarser worden.

Het verlengen van de huidige aanschafsubsidie op de aankoop van een elektrische bestelauto (Seba-regeling) kan volgens de enquête helpen om meer ondernemers over de streep te trekken. In dat geval overweegt 22 procent van de ondernemers de aankoop van een elektrische bestelauto boven een diesel. Maar dan nog houdt 64 procent vast aan de keuze voor een diesel en blijft 15 procent onzeker.

De betrokken organisaties willen dat het kabinet een pas op de plaats maakt met het proces van het invoeren van een bpm op bestelauto’s en kijkt naar alternatieve oplossingen die effectiever werken en ook de beoogde inkomsten borgen.

Over de enquête

Aan de enquête hebben bijna 1.000 ondernemers uit verschillende branches meegewerkt: van transport en metaal tot levensmiddelen, schoonmaak en detailhandel. Bijna 40 procent heeft twee tot vier bestelauto’s, 33 procent heeft er een en 26 procent heeft er meer dan vijf. Van de ondernemers is 64 procent van plan om vóór 2024 te investeren in vervanging of uitbreiding van hun bedrijfswagenpark.