Anders dan de eerder gereden batterijelektrische Scania is deze 6x2 PHEV voorzien van een open laadbak. Dus geen gesloten opbouw die meteen een distributie-inzet suggereert. Met deze open opbouw kan een klant ook makkelijk een betonmixer, kipper of andere configuratie voor ogen hebben. En dat is wat Scania met deze nieuwe PHEV wil uitdragen. Dit voertuig kan heel veel taken schoon uitvoeren, soms ondersteund door de verbrandingsmotor of door walstroom.
Motoren Scania
In de basis is de gereden P280 een bekende Scania, voorzien van de 7 liter zescilinder-in-lijn dieselmotor met een vermogen van 280 pk en een koppel van 1.000 Nm. Bij deze PHEV zijn bovendien twee elektromotoren aangebracht met een vermogen van 230 kW continu (310 pk) of 290 kW piek (390 pk) en een koppel van 2.100 Nm piek. Dat piekvermogen komt vrij als het ‘gaspedaal’ zo diep wordt ingetrapt – alsof de kickdown wordt geactiveerd.
De voeding en besturing voor de elektromotoren is opgeslagen in twee forse kasten aan weerszijden van het chassis. In het accupakket wordt voldoende energie opgeslagen om de PHEV een actieradius te geven tot 60 kilometer. Voor de 280 pk sterke dieselmotor is een dieseltank aanwezig met 275 liter inhoud en een 47 liter AdBlue-tank. Klanten kunnen overigens ook kiezen voor een 7 liter-dieselmotor met 220 of 250 pk, of voor de 9 liter vijfcilinder met vermogens van 280, 320 of 360 pk.
Aandrijflijn PHEV
Voor de hybrideaandrijving heeft Scania deze PHEV voorzien van een geheel nieuw ontwikkelde zesversnellingsbak waarin de elektromotoren zijn geïntegreerd (GE281). Het versnellingssysteem bestaat nu uit een planetair tandwielstelsel, zoals in een volautomatische versnellingsbak. De platenkoppeling zoals in andere OptiCruise-bakken ontbreekt en tijdens het rijden bleek het schakelen te verlopen zonder één hoorbaar tikje of schokje. Datzelfde geldt voor het in of uitschakelen van de verbrandingsmotor.
Al kort na ons vertrekt meldt demochauffeur Johan Akkerman dat de truck in principe kan worden gereden door een chauffeur zonder enige voorgaande instructie. “In de basis is het al voldoende als een chauffeur voldoende uitrolt en tijdig vertraagt met de retarderhandel. Dan bespaar je al brandstof. Gewoon, het nieuwe rijden.” Maar dat is natuurlijk niet de kern van de PHEV. De chauffeur kan er met een schakelaar voor kiezen volledig elektrisch te rijden. De diesel komt dan niet in actie totdat het accupakket (bijna) leeg is. Die keuze kan ook worden opgelegd door bijvoorbeeld de fleetmanager. Via Scania Zone kan hij voor bepaalde gebieden instellen dat daar elektrisch móét worden gereden, of met een bepaalde maximumsnelheid.
Emissievrije zone
Voor vertrek uit Nijkerk stelt Johan in dat Arnhem een gebied is waar emissievrij moet worden gereden. En inderdaad, als wij een paar uur later de stad inrijden, neemt de elektromotor de voortstuwing naadloos over en rijden wij uitstootloos de stad door. Mooier kan niet, toch? Helaas: omdat de PHEV ook voorzien is van een brandstofmotor, wil de Nederlandse overheid in principe niet dat deze PHEV-trucks toegang krijgen tot gebieden waar vanaf 2025 elektrisch moet worden gereden. Feitelijk een gemiste kans, want zo wordt een eenvoudige aflevering in een emissievrije zone op wat grotere afstand van het laadpunt geblokkeerd. Door de PHEV op afstand naar ‘verplicht elektrisch rijden’ te schakelen, kunnen ladingen eenvoudig met een emissievrije vrachtauto worden afgeleverd zonder te worden overgeladen. Hierover is het laatste woord nog niet gesproken.
Lees ook: Plug-inhybridevrachtwagens doen het goed in zero-emissiezone
De weergoden bieden ons begin september een mooie zomerdag zonder de torenhoge temperaturen die we dit jaar ook zo veel hebben gehad. Ondanks dat de P280 PHEV niet hoeft te worden opgebouwd als distributievoertuig, rijden we vanaf de dealer in Nijkerk toch een route die het meest lijkt op een distributieronde. Een mooie mix van provinciale wegen, dorpskernen en enkele stukken snelweg. De elektromotor verzorgt daarbij de aandrijving tot snelheden van ongeveer 30 km/u. Dan komt bijna ongemerkt de dieselmotor in actie. Door het karakter van de elektromotor verloopt de acceleratie heel snel en schokloos, hoewel de versnellingsbak wel schakelt.
Wie er voor kiest om ook op de buitenweg elektrisch te rijden, kan dat doen, maar hij zal merken dat dan de acculading heel snel aan zijn einde komt. Met de lage laadbak waarmee wij reden was dat nog niet eens opvallend, maar met een hoge opbouw is dat snelle elektrisch rijden beslist geen aanrader.
Aparte elektrische pomp
De dieselmotor van de P280 drijft onder normale omstandigheden onder meer een pomp aan voor de stuurbekrachtiging en voor de airconditioning – zaken die niet worden aangedreven als de diesel stilstaat, maar wel nodig zijn tijdens het rijden. Daarvoor is nu een aparte, elektrisch aangedreven pomp gecreëerd, die in een geluidgeïsoleerde bak rechts aan het chassis is geïnstalleerd. Maar de airco drijft hij niet aan; daarvoor is een aparte aftermarketmachine op het dak van de Scania gemonteerd. Met deze warme dagen is een chauffeur wel blij met deze voorziening, ondanks dat deze vorm van koeling voor wat lawaai en trilling in de cabine zorgt. Demochauffeur Johan beaamt dat, maar wijst erop dat het hier om een apparaat gaat dat op de Zweedse markt is geleverd. In Nederland zijn andere versies te koop.
Zoals andere fabrikanten van elektrische vrachtauto’s ook hebben besloten, levert Scania zijn PHEV niet met een one pedal-bediening. Dat zou ten koste gaan van het uitrollen en dat is de mooiste vorm van voortbeweging. Onderweg controleert Johan dan ook af en toe of ik werkelijk wel mijn voet helemaal van het gaspedaal heb. In het heuvelachtige gebied rond Arnhem laat de motorelektronica alle kanten van zijn vernuft goed zien. In een klim wordt de truck aangedreven door de dieselmotor en elektrische ondersteund. Richting de top schakelt de dieselmotor helemaal uit en in de afdaling begint de generator heel rustig af te remmen en te regenereren. “Hier hoef je als chauffeur helemaal niets aan te doen om de auto zo zuinig mogelijk te laten rijden”, benadrukt Johan. “Als je op de cruisecontrol rijdt en ook een maximale daalsnelheid hebt ingesteld, doet de truck het meeste zelf voor jou. Gaat het dan toch nog wat te snel, dan gebruik je de retarderhandel.” Met de vijf standen van deze handel, kan de truck helemaal tot stilstand worden gebracht met een minimale verspilling van energie.
Kortom, kan het mooier?
Met deze Scania P280 PHEV reden wij een rondje door Midden-Nederland zonder van te voren de accu helemaal te hebben opgeladen en toch was er geen spoortje ‘laadangst’. De PHEV zorgt met zijn schone Euro 6-dieselmotor voor aandrijving in situaties waar een verbrandingsmotor de passende oplossing is en levert dan meteen de elektrische lading voor dat deel van de rit dat elektrisch kan of moet worden gereden. Zonder tijdverlies door verplicht laden bij een laadpaal rijdt deze truck zijn lading die te groot of te zwaar is voor een elektrische bestelauto over grote afstanden naar zijn bestemming in een zero-emissiegebied. ’s Nachts kan de PHEV prima aan de walstroom, om dan met een lage laadsnelheid tegen lage kosten zijn accu’s te laden. Kan het mooier?
