Terwijl de totale CO2-uitstoot in Europese landen in 2030 al meer dan gehalveerd moet zijn, lag de uitstoot van trucks in Nederland voor de pandemie in 2019 nog zo’n 70 procent hoger dan in 1990. Dit kwam vooral door groeiend vervoer, maar ook door toenemende filedruk. In de periode 2014-2019 steeg de uitstoot zelfs bijna 20 procent, waarschijnlijk vooral doordat de verliestijd door files in die periode met 56 procent steeg (Bron: KIM). Door voortdurend stoppen en optrekken gebruiken trucks veel meer brandstof en gaat de totale uitstoot omhoog.
Klimaatdoelstelling
De wegvallende files hebben volgens ING in 2020 voor een efficiëntieverbetering en lagere uitstoot van trucks gezorgd, maar een deel hiervan is naar verwachting tijdelijk. Structureel minder files is voor uitstootbeperking dus van belang. Maar ook los hiervan heeft het wegtransport nog een grote opgave om de CO2-uitstoot al voor 2030 terug te brengen en bij te dragen aan de klimaatdoelstelling. De verplichte extra bijmenging van biodiesel zal de uitstoot onvoldoende drukken. Dit betekent dat er ook nu al stappen nodig zijn, stelt de bank.
Brandstofefficiëntie dieseltrucks
De bank constateert dat in het zware wegtransport hernieuwbare energie (elektriciteit of waterstof) uiteindelijk de toekomst heeft. In 2020 reed echter nog slechts een fractie van het wagenpark op emissiearme brandstoffen (0,2 procent). De energietransitie staat dus nog aan het begin. Hoewel met trucks op alternatieve brandstoffen beginnen belangrijk is, schiet alleen deze optie voor emissiereductie voorlopig tekort. Na een overgangsperiode na 2025 geldt er pas vanaf 2030 voor dertig tot veertig stedelijke gebieden een zero-emissieverplichting. Inzet van elektrische trucks is zonder ondersteuning van overheid en opdrachtgever bedrijfseconomisch nu nog niet aantrekkelijk. Ook andere low- of zero-emissieopties – zoals 100 procent biodiesel (hvo) of biogas – zijn nog relatief duur. Om de CO2-uitstoot ook de komende tien jaar al terug te brengen en bij te dragen aan de doelstellingen voor 2030 is het ook van belang om op brandstofefficiëntie van dieseltrucks en de bestaande vloot in te zetten, aldus ING.
Niet alleen zuinige nieuwe trucks
Vooral op de langere afstanden moet CO2-reductie de komende jaren nog komen van efficiëntere dieseltrucks. Ook het extra bijmengen van biobrandstoffen biedt mogelijkheden, maar dit is relatief duur en heeft ondersteuning van de opdrachtgever en/of overheid nodig. Na 2030 als dit voordeliger en efficiënter wordt gaan naar verwachting ook elektrische trucks met een brandstofcel (op waterstof) in aantallen toenemen.
Brandstofefficiëntie speelt vooral in de ‘tussenfase’ op weg naar 2030 nog een belangrijke rol in het reduceren van de uitstoot van het wegtransport, maar dit blijft ook na 2030 relevant. Het gaat dan niet alleen om zuinigere nieuwe trucks. Stel dat de gehele Nederlandse vloot van zo’n 142.000 trucks 1 procent zuiniger gaat rijden, dan is dat vergelijkbaar met dezelfde inzet van zo'n 1.400 zero-emissietrucks. Er blijkt nog veel ruimte voor efficiëntieverbetering, dit is volgens ING ook de overtuiging van wegtransporteurs zelf.
