Lossen is niet hetzelfde als rusten! 

Liever is hij direct zichtbaar vanaf de snelweg. “Ik ben hier niet om mensen te pakken”, heeft hij eerder verteld. “En wij dragen geen handboeien, vuurwapens of stokken. Maar ik wil wel de markt beïnvloeden. Het gaat om de naleving van de wet die dient om chauffeurs te beschermen. Daarom letten wij op drie zaken: voldoen aan rij- en rusttijden, verkeersveiligheid en oneerlijke concurrentie.” 

De inspecteur van de ILT kan zich goed inleven in zijn doelgroep omdat hij ook heeft gereden. Van zijn achttiende tot zijn 31e doorkruiste hij met veel plezier Europa in een vrachtwagen. Na zijn chauffeurstijd volgde een carrière bij de politie en sinds negen jaar is de ILT zijn werkgever.   

In zijn hoofd 

En hij heeft een missie. “Ik wil chauffeurs bewust maken. Vaak kennen ze de regels niet van voren tot achteren, zijn ze onbewust onbekwaam. Pas geleden bijvoorbeeld trof ik een jonge chauffeur achter het stuur die zijn gordel niet om had. Nadrukkelijk zei ik tegen hem: ‘Ik wil dat je een gordel draagt.’ Natuurlijk kan ik niet voorkomen dat hij dat ding bij het wegrijden toch weer afdoet, maar mijn opmerking zit hoe dan ook in zijn hoofd. Ik wil dat-ie erover nadenkt.” 

Plots geeft Van Voorthuizen een dot gas. Hij heeft een vrachtwagen met kraanwagen erop in het vizier. Soepeltjes voegt hij in en trekt op met forse snelheid. Dat moet maar even zo, want anders is zijn doel verdwenen. Nu gaat hij naast de vrachtwagen rijden en maakt oogcontact. De chauffeur, begin 30, kortgeknipt haar, heeft hem in de peiling en knikt. De inspecteur rijdt nu voorop en drukt op een knopje op het dashboard. Nu moet de tekst ‘volgen’ op zijn achterruit verschijnen. Maar het werkt niet, dus doet de inspecteur het ouderwets: met zijn arm uit zijn raam wenkt hij. De chauffeur volgt hem gedwee en niet veel later, rond het middaguur, rijdt het duo de langgerekte parkeerplaats De Somp op.  

Sip gezicht

De senior inspecteur toont een klein zwart mapje met zijn identificatie en de man achter het stuur knikt lijdzaam. Met een prettige toon vraagt de ILT-man vervolgens om zijn rijbewijs, een gewaarmerkte kopie van de NIWO-vergunning van de vrachtwagen en tot slot om de vrachtbrief. En wil hij even uitstappen? Met een sip gezicht steekt de chauffeur zijn voeten in zwarte klompen met stalen neuzen en laat zich naar beneden zakken. Opvallend groot is-ie. Hij zoekt zijn mobieltje en stuurt direct een berichtje over de controle naar zijn werkgever. “Dan weten ze waarom ik stilsta.” Hij geeft zijn rijbewijs en de gewaarmerkte vergunning en toont de vrachtbrief op zijn mobiel. Die drie zaken zijn in orde, mooi. 

Van Voorthuizen krijgt toestemming om in de vrachtwagen te gaan zitten en nadat hij het contactslot heeft omgedraaid, reikt hij naar de tachograaf. Keiharde Nederlandse muziek schalt uit de boxen, maar daar wordt de inspecteur niet anders van. “Ik houd mijn voeten wel buitenboord, want jij rijdt op je sokken.” Zo laat hij de vrachtwagen schoon achter na de inspectie. Met een speciaal apparaatje leest hij de tachograaf uit en maakt een printje dat gelijkenissen vertoont met een kassabon.  

Heftruckcursus is goedkoper

Weer buiten stelt hij allervriendelijkst vervolgvragen. “Werk je in loondienst? Bevalt het goed bij deze werkgever? En waar was je om half 7?” Schoorvoetend antwoordt de lange man, vaak zo kort mogelijk. “Aha. Ik zie hier het icoon van een bedje. Maar in werkelijkheid heb je dus geladen, niet gerust. Dat klopt dus niet. Heb je trouwens een cursus tachograaf gevolgd?” Nee, klinkt het. Wat de werknemer daarvan weet, heeft hij geleerd bij het behalen van zijn Code 95, twee jaar terug alweer. “Vraag eens aan de werkgever of je zo’n cursus mag doen, dat helpt. Dat is weer eens wat anders dan de goedkopere variant vorkheftruck.” Ja, ja. 

De inspecteur gaat de gegevens van de tachograaf nu bekijken op zijn laptop in het busje. Even krijgt hij geen toegang. De 4G-verbinding op deze locatie is niet altijd goed. Dan lukt het toch. “Heel fijn om te zien dat zijn eigen kaart in de tachograaf zit”, zegt hij. “Dat is ook wel eens anders. Soms rijden chauffeurs zelfs met passen van mensen die overleden zijn.” Het is een dure grap om op weg te gaan met een kaart van een ander; dat is gewoonweg fraude. “En dat kost een chauffeur sowieso 1.500 euro”, lepelt de inspecteur op, “en de baas zelfs 4.400 euro. Fraude nemen wij hoog op.” 

Rust of werk 

Uit de informatie komt verder naar voren dat deze chauffeur altijd werkzaamheden verricht als hij in de tachograaf aangeeft dat hij rust. En ook kleine bewegingen van de vrachtwagen kun je naar voren halen in dit systeem, bijvoorbeeld bij het lossen, ook al zou het systeem de eerste 29 seconden niks registreren. Je ziet via een van de tabbladen op de ILT-laptop toch kleine verticale streepjes verschijnen.  

450 euro boete 

Voor de volledigheid loopt Van Voorthuizen de afgelopen weken na en het beeld is iedere dag identiek. Als antwoord haalt de jonge kerel zijn schouders op. “Vandaag wil ik je geen boete geven. Ik wil je alleen bewust maken van de risico’s. Ik zou je een boete kunnen bezorgen van 450 euro, maar ik geloof niet dat straffen beter gedrag oplevert. En het is bijna vakantie, dus je kunt je geld vast wel beter besteden. Maar als ik je aan het eind van de dag had aangehouden en je had negen ononderbroken rij-uren, dan had ik je wel meteen een boete opgelegd. Dan had het je 450 euro gekost en je werkgever 1.350 euro.” 

De inspecteur stipt nog even de dag ervoor aan. “Toen heb je dertien minuten te lang gereden.” (Die overtreding kan 100 euro boete opleveren.) “Waarom?” Ondertussen bestudeert hij het snelheidsprofiel van de vrachtwagen op dat moment. Nou, zegt de chauffeur, hij was bij Utrecht en zocht een parkeerplek, maar die is in die regionen moeilijk te vinden. Dus stuurde hij ietsjes verder, naar Hank. Op die parkeerplaats kon hij dan meteen een lekkere maaltijd scoren. “Begrijpelijk. Maar als je dat doet, moet je een printje maken van je tachogegevens en dit verhaal aan de achterkant noteren.” Hm, hmm. 

De inspecteur begint over ongelukken, om de chauffeur verder bewust te maken van de risico’s die hij neemt. “Daar denk ik niet over na. Een ongeluk kan altijd gebeuren”, reageert-ie. Van Voorthuizen kan het laatste alleen maar beamen. “Maar weet je dat je in de problemen kunt komen als je je niet houdt aan de rij- en rusttijden? Ook al ben je niet schuldig? Als er iets gebeurt, kijkt een verzekeringsmaatschappij namelijk of je je aan de wet hebt gehouden. Als dat niet zo is, gaan zij de kosten hoe dan ook op je verhalen. En als iemand invalide wordt, kan dat zo maar oplopen tot 2.000 euro per maand.” Tsja… 

De sessie is ten einde. De chauffeur mag vertrekken. Opgelucht: “Ik mag niet mopperen. Ik ben er vanaf gekomen zonder boete.” Maar Van Voorthuizen doet wel een belofte. “Binnenkort zie ik je wel weer ergens rijden. Hier, in Zeeland of in Groningen. En dan houd ik je weer staande. En dan kijken we hoe het gaat. Als het dan niet klopt, krijg je die boete wel.” 

Vergunning kwijt

De inspecteur vraagt zich nu af wat het beleid is van de werkgever. “Als we meer chauffeurs aantreffen van deze firma, gaan we een profiel aanmaken. In het ergste geval kan die onderneming dan uiteindelijk zijn vergunning kwijtraken.” Of zit het probleem bij de opdrachtgever? 

Lees ook: TLN drukt vervoerders op het hart zich goed voor te bereiden