Ook nieuwe trailers worden door productiebeperking veel later geleverd dan normaal. Bovendien stuwen de fors hogere prijzen van materieel de transportkosten verder op, wat doorberekend wordt aan opdrachtgevers zoals supermarkten. Ondertussen komt zero-emissiestadsvervoer steeds dichterbij en productie van elektrische trucks gaat geleidelijk van start, maar transportbedrijven schuiven nieuwe investeringen voor zich uit door hogere kosten en onzekerheid over benodigde laadinfra. Dit alles blijkt uit de nieuwe Assetvisie trucks en trailers van ING Research. 

Wachten op nieuwe trucks en trailers

De truck- en trailermarkt is in de ban van productiekrapte bij fabrikanten als gevolg van tekorten aan chips en andere onderdelen zoals kabelbomen. De levertijden voor trucks en trailers zijn opgelopen tot een jaar en truckfabrikanten zijn terughoudend met toezeggingen en hebben soms zelfs een tijdelijke orderstop. Hierdoor komt het aantal registraties van nieuwe trucks in 2022 niet uit het dal en blijft ondanks een vol orderboek in Nederland onder 12.000 hangen. Dit is voor het derde achtereenvolgende jaar ruim onder het gemiddelde. Zonder beperkingen was de afzet van nieuwe trucks tenminste 20 procent hoger uitgepakt. Ook de afzet van trailers wordt afgeremd door productiebeperkingen, ook al hebben fabrikanten daar minder last van chiptekorten.

Tekort aan chauffeurs en materieel

Transporteurs kampen met een steeds groter chauffeurstekort. Voor de helft van de bedrijven is dat inmiddels een belemmering. Bedrijven kijken bij investeringen nu ook of ze de chauffeurs wel kunnen inzetten. Door de lange levertijden is materieeltekort nu ook voor steeds meer bedrijven een knelpunt. Dat het wagenpark minder efficiënt wordt benut door kleinere zendingen in het binnenland, langere wachttijden in de havens (brexit, congestie) en Europese regels voor periodieke (lege) terugkeer van in het buitenland geregistreerde trucks vergroot het tekort aan capaciteit.

Lees ook: Statushouders kunnen opleiding tot vrachtwagenchauffeur volgen door nieuwe subsidie

Hogere transportkosten

Nieuw te bestellen trucks zijn door hogere grondstofprijzen en ondercapaciteit 15- tot 25 procent duurder dan voor de pandemie en trailers zijn nog iets sterker in prijs gestegen. Dit telt op bij de fors hogere brandstofkosten en hogere lonen en dat wordt in de concurrerende wegtransportmarkt grotendeels doorberekend aan opdrachtgevers in onder andere de supermarktbranche. Voor transporteurs is de extreme marktsituatie reden om bestaand materieel waar dat kan te laten doorrijden.

Instroom zero-emissietrucks

Vanaf 2025 voeren dertig tot veertig Nederlandse steden zero-emissiestadsvervoer in. Tot 2030 geldt er nog een overgangsfase, maar met de investeringshorizon van trucks is 2030 ook al dichtbij. Verschillende retailers hebben de eerste elektrische trucks al in gebruik genomen, maar het aantal emissievrije trucks zal in de komende ruim zevenenhalf jaar moeten oplopen van nu 232 nu tot 11.500. 

Nu schuiven bedrijven de aanschaf nog voor zich uit vanwege de nog aanzienlijk hogere kosten per kilometer en de benodigde laadinfrastructuur op locatie. Ook komt de serieproductie van elektrische waarschijnlijk pas vanaf 2025 op stoom. Realisatie van volledig zero-emissiestadvervoer in 2030 is belangrijk voor de CO2-doelstellingen, maar door de randvoorwaarden is de haalbaarheid onzeker.

Plug-inhybridetrucks

“We zien het liefst zo snel mogelijk een volledige elektrische vloot voor belevering van de binnensteden”, zegt Machiel Bode, sectorbanker transport & logistiek bij ING. “Maar als de snelle groei niet haalbaar blijkt, dan zou de plug-inhybridetruck voorlopig een emissievrije back-upoplossing kunnen zijn. Voor de groep transporteurs die minder intensief in de stad komt, is deze truck flexibeler en met een grotere capaciteit en kortere laadtijd inzetbaar en daardoor eerder aantrekkelijk.”

Lees hier de nieuwe Assetvisie trucks en trailers van ING Research.