De beelden vanuit de lucht van de Prinses Margriettunnel bij het Friese Uitwellingerga laten een bizar schouwspel zien. Duizenden met zand gevulde big bags staan op het asfalt van het aqauduct. Dat is in 1978 opengesteld. De zakken moesten ervoor zorgen dat de zogenoemde tunnelmoten niet (verder) omhoog komen. Bij één moot werd half december geconstateerd dat zij verschoof. Daarop besloot Rijkswaterstaat (RWS) dit aquaduct in de A7 te sluiten. Half februari gaat het deels weer open.

Wegdek omhoog 

Officieel is begin 2023 nog niets bekendgemaakt over de oorzaak. Stijgend grondwater zou het wegdek omhoog duwen. Dat is wat RWS vermoedt, is op te maken uit de woorden van onder anderen wethouder mobiliteit Michel Rietman van de gemeente Súdwest Fryslan.  

Die ideeën zouden mede gebaseerd zijn op vergelijkbare problemen. Denk bijvoorbeeld aan de Vlaketunnel in 2010, zei Rietman begin januari tegen BNR Nieuwsradio. Maar omdat ook het beton van de tunnelbak omhoog begin te komen, zou de oorzaak ook letterlijk dieper kunnen liggen, bij de trekankers onder de grond. Die mogelijkheid draagt gedeputeerde Avine Fokkens-Kelder (verkeer en vervoer) in een item aan van Omrop Fryslân. Bij het Ringvaartaquaduct in de A4 blijken in het verleden ook al eens ankers losgeschoten te zijn.  

Overlast en vertraging  

Naar de oorzaak van de problemen bij de Prinses Margriettunnel is het half januari nog gissen dus. Wat wel zeker is, is dat de situatie voor veel overlast en vertraging zorgt. De A7 is een belangrijke oost-westverbinding voor onder meer vrachtverkeer van en naar Groningen Seaports, Duitsland en Scandinavië. Dat verkeer wordt nu omgeleid.  

Een van de transporteurs die daar veel mee te maken heeft, is logistiek dienstverlener Veenstra|Fritom uit het Friese Heeg. Over de gevolgen daarvan voor het bedrijf zegt planner Wessel Veenstra in december tegen Omrop Fryslân: “Als je er rekenkundig naar kijkt; de gemiddelde snelheid van onze vrachtwagens is een factor om productiviteit te meten. Als die lager is, al is het maar met één kilometer per uur, dan levert dat hogere kosten op.”  

Concreet tijdsbestek

Veenstra toont wel begrip voor de situatie. “Wat er is gebeurd, kon niemand voorzien. Ik hoop wel dat Rijkswaterstaat zo snel mogelijk met een concreet tijdsbestek kan komen. Als we weten dat we hier vier maanden mee te maken hebben, dan is dat heel vervelend, maar dan weten we in ieder geval dat het dan klaar is."  

Ondertussen begint ook de infrastructuur op de omleidingsroutes te piepen en kraken. Dat komt door de toegenomen verkeersdruk. Vlak voor kerst werd bekend dat op de N7, vanwege de slechte staat van de brug, voorlopig niet harder gereden mag worden dan 30 kilometer per uur. De N7 loopt parallel aan de A7. 

Bij diverse andere bruggen in de regio gelden al gewichtsbeperkingen. Die moeten namelijk dringend worden vervangen of gerenoveerd, zoals de Spannenburgerbrug in de N354. Daarmee stapelen de problemen in de doorstroom zich op.  

Gekkigheid  

De snelle duidelijkheid waar bedrijven als Veenstra|Fritom op hopen, is ook iets waar een partij als TLN voor pleit. De branchevereniging wil dat het aquaduct zo snel mogelijk wordt gerepareerd. Ze ziet het naar voren halen van het geplande onderhoud als een eventuele mogelijkheid daartoe.  

De organisatie heeft contact hierover met Rijkswaterstaat, zo laat zij weten. Dat heeft TLN ook over de situatie bij een ander kunstwerk op de A7, het viaduct over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend. Daar werd eind oktober een gewichtsbeperking ingesteld. Bij een inspectie was geconstateerd dat de steunpunten, waar de weg op rust, zwaar vrachtverkeer mogelijk niet kunnen dragen. Sindsdien geldt er een gewichtsbeperking voor vrachtwagens die zwaarder zijn dan 30 ton.  

Omrijden over het onderliggende wegennet zorgt volgens TLN voor veel problemen: onveilige situaties, onbetrouwbare reistijden, veel extra kilometers en uitstoot en hogere kosten voor vervoerders.  

Transportbedrijven die veel gebruikmaken van dat viaduct ergeren zich volgens TLN over het tempo waarmee RWS met oplossingen komt. Om dit te illustreren, citeert de vereniging mede-eigenaar en commercieel directeur Said Arslan van C.H. Dekker Transport in Ilpendam. Hij zegt: “Als je je kwaad maakt en je zet zes bedrijven bij elkaar, dan is het in een paar weken gefikst. Nee, hier moet het maanden duren. Wat is dat voor gekkigheid?!’  

Meer budget  

Die reactie is, zo stelt TLN, kenmerkend voor het onbegrip van transportondernemers in die regio. In de tweede helft van januari zit de brancheorganisatie aan tafel bij de directeur netwerkmanagement van Rijkswaterstaat West-Nederland Noord. Van haar wil de vereniging onder meer duidelijkheid over het beoogde tijdpad voor de oplossingen bij het viaduct.  

Bij dat gesprek wil TLN ook haar pleidooi voor meer budget voor het onderhoud en de renovatie van de infrastructuur herhalen. Als het daar om gaat, bestaat bij de brancheorganisatie en RWS geen verschil van mening. Ook de hoogst verantwoordelijke bij de dienst, directeur-generaal Michèle Blom, pleit daarvoor. In een interview met dit magazine gaf zij ruim een jaar geleden al aan dat zonder extra budget de doorstroming onder druk kan komen door onder meer afsluitingen. Profetische woorden, zo blijkt nu.  

Lees ook: ‘Het gebrek aan budget bij Rijkswaterstaat wordt binnenkort al merkbaar’

Overigens is het budget voor de instandhouding van de infrastructuur van RWS in de afgelopen jaren wel fors verhoogd. Van 1,3 miljard euro in 2019 naar 2,45 miljard in 2022 en dit jaar. Of er veel meer in het budgetvat zit dan het huidige coalitieakkoord aangeeft, valt nog te bezien. Zeker nu de woord ‘bezuinigingen’ weer rond begint te zingen in Den Haag.  

Over de problemen bij de Prinses Margriettunnel en het viaduct bij Purmerend en het groot onderhoud aan de infrastructuur heeft Transport & Logistiek een aantal vragen aan RWS voorgelegd. Helaas duurde de beantwoording dusdanig lang dat het niet lukte om die in het artikel te verwerken.  

Lees ook: Jarenlange opknapbeurt Van Brienenoordbrug: ‘Ernstige verkeershinder’